شیوع کرونا در کشور بازار مصرف مرکبات و به‌خصوص لیمو به سبب دارا بودن ویتامین ث را گرم کرد و به همین سبب نیز قیمت‌ها افزایش پیدا کرد؛ این موضوع سبب شد برای تنظیم بازار، درهای انبارهای لیموهای لیسبون جهرم به‌روی بازار مصرف گشوده شود.
با شیوع ویروس کرونا در کشور و توصیه های بهداشتی و تغذیه‌ای پزشکان در این خصوص از جمله مصرف لیمو ترش، موج گرانی کاذب لیمو ایجاد شد، تا جایی که نرخ این محصول برای هرکیلوگرم تا ۵۰هزار تومان نیز در برخی مناطق رسید.
مصرف این موادغذایی مفید همیشه توصیه شده است اما مصرف بی‌رویه آن برای درمان یا جلوگیری از ابتلا به کرونا از سوی مجامع بهداشتی تأیید نشده است.
طی یک ماه اخیر برخی مسؤولان در رسانه‌های مختلف، عامل گرانی این محصول را متوجه احتکار این محصول در شهرستان جهرم دانستند.
پاتک بسیج اصناف به انبار محتکران لیمو در جهرم
داستان از آنجا آغاز شد که رئیس سازمان بسیج اصناف کشور ۷اسفند ماه سال گذشته اظهار کرد: با شیوع ویروس کرونا در کشور و توصیه‌های بهداشتی و تغذیه‌ای پزشکان در این خصوص از جمله مصرف لیموترش، موج گرانی کاذب لیموترش در کشور ایجاد شد.
غلامرضا حسن‌پور ادامه داد: با پیگیری‌های صورت گرفته و مأموریتی که به مجموعه بسیج اصناف در استان فارس برای مهار گرانی کاذب این محصول محول شد، بسیج اصناف جهرم سردخانه‌های نگهداری لیمو که اقدام به فروش این محصول با قیمت‌های نامتعارف کرده را شناسایی کردند و اقدام و برخورد لازم را در این باره داشتند.
وی یادآور شد: این اقدام باعث شد طی یک روز قیمت لیموترش از کیلویی۳۵هزارتومان به ۲۰هزارتومان کاهش یابد.
انحصار لیموترش و شیرین در کشور برای ۵ نفر است
سپس رئیس اتحادیه بارفروشان میوه ۱۹ فروردین‌ماه جاری در گفت‌وگویی تلویزیونی بدون اینکه نامی از لیموی لیسبون جهرم ببرد گفت: پیش از تعطیلات نوروز، با کسب اطلاع از دپو این چهار قلم کالا در انبارها، در ساعت یک شب انبارها را رصد کردیم و طی دو روز فقط از یک انبار ۴۰۰ تن لیموترش بار زدیم و قیمت‌ها را شکستیم. آدرس‌ها را به رئیس بسیج اصناف هم دادیم. اخیراً نیز با رصد انبارها ۳ تا ۴ هزار تن لیموترش و لیموشیرین کشف شده‌است.
مصطفی دارایی‌نژاد اظهار داشت: متأسفانه لیموترشی که باید ۶ تا ۷ هزار تومان به فروش برسد، از سوی دلالان به ۳۵ هزار تومان افزایش یافته‌است. ما هفته قبل به صنعت و معدن، اتاق ایران و تعزیرات و کلیه بازرسان سراسر کشور اعلام کردیم که لیمو ترش دست چهار، پنج نفر سودجو افتاده‌بود که در سردخانه‌ها دپو کرده‌بودند.
وی ابراز کرد: در حال حاضر لیمو ترشی که کیلویی ۶ تا هفت هزار تومان تمام می‌شود، ۳۵ هزار تومان به مردم فروخته می‌شود.
وی در بخشی دیگر از سخنان خود ابراز کرد: من از مسؤولان خواهش می‌کنم به این مساله ورود کنند، زیرا متوجه دپوی این میوه‌ها حتی در زیرزمین خانه‌ها شدیم.
به گفته وی، اتاق اصناف و بسیج اصناف به این موضوع ورود کردند و این پنج نفر شناسایی شدند.
پس از این گفته‌ها، سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی گفت: اتحادیه بارفروشان میوه و تره‌بار اسامی پنج نفر از انحصارگران لیمو ترش و لیموشیرین را به ما اعلام کند.
سیدیاسر رایگانی افزود: تعجب می‌کنم چند روز گذشته خبری دیدم که رییس اتحادیه بار به راحتی می‌گوید لیموشیرین و لیموترش دست پنج نفر است و اینها در زیرزمین‌های خود آنها را نگهداری می‌کنند، اما اتحادیه‌ها مرجع اعلامی نیستند و باید به تعزیرات اسامی و آدرس انبارها را بدهد. ما نمی‌توانیم از آنها بخواهیم اما برای رفع این نقیصه‌ها از واژه «می‌تواند» استفاده کردیم و از شعب پخش تعزیرات برای بازرسی استفاده می‌کنیم.
احتکارکنندگان لیمو به مردم معرفی شوند
نماینده شهرستان‌های جهرم و خفر در مجلس شورای اسلامی نیز ۱۳ فروردین گفت: پس از پرده‌برداری رئیس صنف بار فروشان میوه در رسانه ملی از احتکار لیموترش و لیموشیرین توسط پنج نفر سودجو در کل کشور، به نظر می‌رسد برخی در این شرایط بیماری کرونا که مردم با توجه به توصیه‌های بهداشتی به استفاده بیشتر از لیمو و مرکبات روی آوردند از موقعیت پیش آمده سو استفاده کرده و با انبارکردن این محصولات باعث گرانی کاذب لیمو شدند، که بنده برحسب وظایف نظارتی این موضوع را پیگیری خواهم کرد.
محمدرضا رضایی کوچی افزود: در شرایط اقتصادی و وضعیت کنونی کشور که کسب و کارها نیمه تعطیل شده است باید با سوءاستفاده کنندگان و محتکرین در هر جایگاهی برخورد جدی شود.
وی اظهار کرد: بنده خواستار معرفی احتکارکنندگان به مردم هستم. محتکر، محتکر است حتی اگر به هر مسئولی هم نزدیک باشد یا حتی اگر برادر من هم باشد باید برخورد و معرفی شود.
وی تصریح کرد: امیدوارم نهادهای نظارتی و ذی‌ربط هرچه زودتر این محتکرین را به مردم معرفی کرده و در صورت اثبات تخلف برخورد قاطع و قانونی با آنها صورت پذیرد.
به این ترتیب در پی شیوع ویروس کرونا و افزایش تقاضای میوه‌های تقویت‌کننده سیستم ایمنی بدن، صادرات لیمو ترش و لیمو شیرین ممنوع شد.
ارسال دو سوم لیموی سردخانه‌های جهرم به نقاط مختلف کشور
پس از چنین واکنش‌هایی مدیر جهاد کشاورزی جهرم پنجشنبه ۲۸ فروردین در گفت‌وگو با ایرنا گفت: طی ماه گذشته روزانه حداقل ۱۵۰ و حداکثر ۲۵۰ تن لیموی لیسبون جهرم به شهرستان‌های دیگر ارسال شده است.
علی جوکار افزود: سردخانه‌های جهرم قریب به چهل‌هزار تن ظرفیت اسمی دارند که در سال جاری قریب به هشت هزار تن لیموی لیسبون ذخیره کرده‌اند.
وی ابراز کرد: از این میزان تاکنون ۶هزار و ۲۵۰ تن تا به حال به شهرستان‌های مختلف مانند تهران، اصفهان و تبریز ارسال شده است و یک هزار و ۷۵۰ تن دیگر آن هنوز موجود است که به تدریج به بازار کشور ارسال می‌شود.
وی گفت: نشست های متعددی با سردخانه‌داران جهرم برای تنظیم بازار لیموی لیسبون در شهرستان داشتیم که نتایج خوبی داشت تا در شرایط کنونی، موارد مورد نیاز در اختیار مردم قرار داده شود.
موجودی سردخانه‌های جهرم در سامانه جامع انبار ثبت شده است
رئیس اداره صنعت و معدن و تجارت جهرم نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا گفت: سردخانه‌ها بر اساس دستورالعمل قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ملزم هستند انبارهای و سردخانه‌های را در سامانه جامع انبارها ثبت کنند و در نتیجه کنترل لازم در این زمینه از سوی اداره صنعت و معدن جهرم انجام می‌گیرد.
بهنام اتحاد افزود: طبق آمار، سردخانه‌های موجود در جهرم نقش مهمی در نگهداری مرکبات و عرضه آن به بازار مصرف کشور دارند.
لیموی جهرم بهانه‌ای برای گم‌کردن نشان متهمان اصلی
انبارکردن مرکبات در جهرم و نگهداری از آنها در زیرزمین‌ها و جاهای خنک و تاریک به عنوان راهی برای وجود انواع مرکبات در ایام مختلف سال، روشی سنتی است که از گذشته‌ها در جهرم وجود داشته است و به آن به اصطلاح «خواباندن میوه» گفته می‌شود. بالارفتن دورریز میوه و البته کاهش احتمالی قیمت از معایب این روش عرضه میوه است.
یکی از سردخانه‌داران جهرم نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا گفت: شیوع کرونا و مطرح‌شدن لیمو به عنوان یکی از مواد مفید برای پیشگیری از کرونا، باعث ایجاد التهاب در بازار و مصرف بیشتر لیمو در بازار و تقاضای بیشتر آن شد.
وی افزود: این میزان لیمویی که در سردخانه‌های جهرم نگهداری می‌شد حداقل باید تا ۲ یا سه ماه به بازار می‌رفت ولی به خاطر اینکه التهاب بازار بشکند و مصرف‌کننده زیان نبیند، خروجی از سردخانه را ۲ تا سه برابر افزایش داده‌ایم.
یکی از بنگاهداران جهرمی که نخواست نامش را بگوید نیز در گفت‌وگو با ایرنا گفت: بسیاری از هزینه‌هایی که برای این لیمو شده بی‌اطلاعند.
وی افزود: چیدن هر کیلو لیموی لیسبون دست‌کم بین سه تا پنج هزارتومان هزینه دارد، هفت هزار تومان هزینه پلاستیک و هفت هزار تومان هزینه نگهداری به ازای هر کیلو در سردخانه.
وی تصریح کرد: جدا از اینها نگهداری هر کیلوگرم لیمو در سردخانه تا این فصل از سال بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ گرمی خرابی دارد که مردم و مسئولان از آن بی‌اطلاعند.
وی ادامه داد: مافیای لیمو در جهرم نیست، بلکه تاجران بزرگ در کلان‌شهرها هستند و ربط‌دادن گرانی لیمو به شهری کوچکی چون جهرم به نحوی گم‌کردن آدرس و البته غرض‌ورزی است.
لیموی جهرم
شهرستان جهرم با پنج هزار و ۱۰۰ هکتار سطح زیرکشت و تولید ۱۵۳ هزار تن محصول از مراکز اصلی تولید لیمو در استان فارس است. لیموهای کشت شده در جهرم لیموی آب، پرشین و لیسبون است. حدود ۴۶ درصد لیموی استان فارس در شهرستان جهرم تولید می‌شود.
جهرم را می‌توان قطب تولید لیموی کشور نیز دانست و آمارهای سال‌های گذشته شهرستان جهرم حدود ۳۵ درصد از مصرف کل کشور را تأمین می‌کند. لیموی جهرم برای مصرف تازه‌خوری، صادرات و آبگیری به نقاط مختلف فارس، کشور و بعضی کشورهای منطقه خلیج فارس صادر می‌شود.
برداشت لیمو از باغ‌های جهرم، بیش از ۶ ماه ادامه دارد و عملیات برداشت، متناسب با نوع لیمو و مصرف آن، از نیمه تابستان آغاز می‌شود و تا اواخر اردیبهشت سال بعد ادامه دارد. افزایش تقاضا، کاهش نسبی اراضی زیر کشت، چرخهٔ حمل و نقل لیمو و سودجویی برخی بر قیمت این محصول تاثیرگذار بوده است.
لیمو برعکس سایر مرکبات ماندگاری کمتری دارد و باید سریع آن را منتقل کرد و با توجه به ترانزیت گستردهٔ لیمو در جهرم، اغلب باغداران شهرهای اطراف نیز لیموی تولیدی خود را از طریق این شهرستان به نقاط دیگر صادر می‌کنند.
شهرستان جهرم در فاصله ۱۹۳ کیلومتری از جنوب شرق شیراز قرار دارد.