یک کشاورز اهل شهرستان انار که خواسته نامش محفوظ بماند، در مصاحبهای به صراحت میگوید که برداشت غیرمجاز آب از چاههای کشاورزی ادامه دارد. او تاکید میکند که چند کشاورز “قلدر و طمعکار” دیگران را مجبور به برداشت غیرمجاز آب میکنند.
متن کامل مصاحبه انارپرس را با این کشاورز بخوانید:
در مصاحبهای که در ادامه میآید، پای صحبتهای یک کشاورز پسته کار اناری نشستهایم و نظر وی را در خصوص وضعیت پستهکاری در منطقه و مسایل و مشکلات وی جویا شدیم.
انار پرس: حاج آقا، لطفا خودتان را معرفی کنید.
کشاورز: کشاورزی هستم اهل شهرستان انار، ۴۵ سال سن دارم، متاهل، دارای ۲ فرزند، دیپلم تجربی هستم و تنها محصولی که کشت میکنم پسته است.
انار پرس: به چه میزان آب و زمین مالک هستید؟
کشاورز: از ۴ چاه مالک هستم و از هر کدام یک حبه (از ۹۶ حبه) شریک هستم. در مجموع ۲۴۰۰ قصب باغ پسته از این چهار چاه مالکم. به علت کم آبی، ۱۰۰۰ قصب از این باغات را رها کرده و با اره موتوری بریدهام و در حال حاضر ۱۴۰۰ قصب از باغات را با این ۴ حبه آبیاری میکنم.
انار پرس: میزان عملکرد باغات پسته شما چقدر است؟
کشاورز: در سالهای گذشته، از هر قصب ۶ کیلوگرم پسته برداشت میکردم ولی فعلا به ۲ کیلوگرم در قصب کاهش یافته است.
انار پرس: به نظر شما علت این کاهش عملکرد چیست؟
کشاورز: علت آن، کاهش میزان آب چاهها است. پروانه های چاههای ما ۳۰ تا ۳۵ لیتر در ثانیه است. در گذشته، ۶۰ تا ۷۰ لیتر در ثانیه برداشت میکردیم و لذا ۲۴۰۰ قصب باغ را به راحتی میتوانستیم آبیاری کنیم. الان هر چاه بیشتر از ۲۰ لیتر در ثانیه آب ندارد. لذا همین ۱۴۰۰ قصب باغ باقیمانده نیز با مشکل مواجه شده و این کم آبی باعث پایین آمدن عملکرد شده است.
انار پرس: به نظر شما، علت این کم آبی چیست؟
کشاورز: به نظر من دو علت دارد. علت نخست، وجود ۳ تا ۴ کشاورز طماع و قلدر در هر چاه است که اتفاقا از کشاورزان عمده مالک نیز هستند. این افراد طی سالهای گذشته همواره با قلدری و تکیه بر ثروت خود، ما را مجبور به برداشت غیر مجاز آب کردند. الان که آب تمام شده است، این افراد پولدار به مناطق دیگر رفته و سرمایه گذاری کردهاند و به ریش ما افراد خرده مالک بیچاره میخندند.
انار پرس: برای مقابله با این افراد چه پیشنهادی دارید؟
کشاورز: یک پیشنهاد برای دولت دارم. این افراد طماع را که تعدادشان در هر چاه انگشت شمار است به شدت مجازات کند. دریافت جریمه کافی نیست، دولت بایستی این افراد را در میدان شهر و روستا شلاق بزند. توصیهای هم به مالکان چاههایی دارم که هنوز با مشکل کم آبی مواجه نشدهاند. چاههایی مانند مناطق بالادست انار که هنوز پر آب هستند. خواهشا گول این افراد طماع و قلدر را نخورده و بیش از پروانه برداشت نکنید.
انار پرس: دومین دلیل ایجاد مشکل کم آبی چیست؟
کشاورز: دومین دلیل کم آبی، کاهلی دولت است. دولت به وظیفه خود خوب عمل نکرد و مانع برداشتهای غیر مجاز نگردید.
انار پرس: در این خصوص چه توصیهای دارید؟
کشاورز: دولت برای ما زحمت زیادی کشیده است. ما نمک به حرام نیستیم و منت ممنون دولت هم هستیم. دولت برای ما پولهای زیادی خرج کرده است. این پولها شامل کمکهای بلاعوض برای اجرای سیستمهای آبیاری قطرهای، یارانه برق، کود و … است. ای کاش دولت این پولها را به کارمندان خود، نیروی انتظامی و قضات دادگاه میداد تا انگیزه بیشتری برای حفاظت از منابع آب پیدا میکردند. الان نیز توصیه من همین است. دولت هیچ کاری برای ما نکند و هیچ پولی خرج ما نکند. بلکه تمام این پولها را به افرادی که نام بردم بدهد تا تامین باشند و انگیزه کافی پیدا کرده و با شدت با ما برخورد کنند و جلوی برداشت غیر مجاز ما را بگیرند.
انار پرس: شما که گفتید در حال حاضر کمتر از پروانه آب برداشت میکنید.
کشاورز: از نظر لیتراژ بله ولی از نظر زمان برداشت هنوز هم غیر قانونی عمل میکنیم. چاههای ما تنها مجوز کار کرد ۵۴۰۰ ساعت در سال را داشته ولی در طول سال نزدیک به ۸۷۰۰ ساعت کار میکنند. این یعنی بیش از یک و نیم برابر پروانه برداشت صورت میگیرد.
انار پرس: بعضی میگویند، چون لیتراژ آب ما کمتر از حد مجاز است، لذا باید ساعت کارکرد بیشتری داشته باشیم.
کشاورز: باید ببینیم چه کسی باعث این کاهش لیتراژ شده است. خود ما کشاورزان این کاهش آب دهی چاه را با برداشتهای غیر مجاز گذشته باعث شدهایم. لذا بایستی تاوان آن را الان پس بدهیم. به عقیده من، محدودیت زمان آبکشی و محدودیت لیتراژ آب، دو بحث متفاوت است که هر دو باید رعایت شود.
انار پرس: شما از یک طرف می گویید که دولت برداشت آب را برای شما محدود کند و از طرف دیگر به شما کمکهای مالی نیز ندهد. در این صورت، در اجرای سیستمهای آبیاری قطرهای با مشکل مواجه نمیشوید؟
کشاورز: خیر. ما تنها در صورتی سراغ استفاده از سیستمهای آبیاری قطرهای میرویم که واقعا با کمبود آب مواجه شویم. ما با این محدودیت مواجه نمیشویم مگر این که دولت به شدت جلوی آبکشی غیر مجاز ما را بگیرد. برای این کار نیز دولت نیاز به بودجه دارد. بودجه دولت نیز محدود است. یا باید به کارمندان خودش بدهد تا این که با قدرت جلوی ما ایستادگی کنند. یا اینکه به ما بدهد تا سیستم اجرا کنیم. تا کنون که به ما داده است، هیچ تاثیری نداشته و سیستمی اجرا نشده است. از الان بهتر است به کارمندان خودش بدهد شاید با جلوگیری از برداشت غیر مجاز آب بتواند ما را به استفاده از سیستمهای آبیاری قطرهای وادار نماید.
انار پرس: در پایان اگر پیشنهاد یا توصیه خاصی دارید، بفرمایید.
کشاورز: باز هم تاکید میکنم، کشاورزان گول ۳ یا ۴ کشاورز قلدر و طماع چاه را نخورند. دولت این کشاورزان طماع و قلدر را در میادین شهر شلاق بزند. دولت پولها را به جای این که به ما بدهد، به کارمندان خود بدهد تا به شدت جلوی کارهای غیر قانونی ما ایستادگی کنند.
انار پرس: از این که وقت خود را در اختیار ما گذاشتید متشکرم.
کشاورز: خواهش می کنم.