خشکسالی و بیآبی در حالی کرمان را در بحران فروبرده است که ۱۴ هزار حلقه چاه غیرمجاز بدون هیچ نظارتی باقیمانده مایه حیات رگهای رنجور دشتهای کرمان را میبلعند.
استان کرمان با بحران شدید بیآبی مواجه است و حالا بخش عمدهای از شهرها و روستاهای کرمان آب موردنیاز برای آشامیدن را نیز از باقیمانده منابع آبی استان تأمین میکنند و در صورت ادامه روند مصرف آب در استان بهزودی برای تأمین آب شرب هم با مشکل مواجه خواهیم شد.
عمق چاه ها در کرمان به ۳۰۰ متر رسیده است
طبق اطلاعات که مسئولان کرمان ارائه میکنند بیشترین برداشت منابع آبی نیز از طریق چاههای عمیق و نیمه عمیقی انجام میشود که هرسال با کف شکن کردن بر عمق آنها افزوده میشود و حالا عمق این چاهها به ۲۵۰ تا ۳۰۰ متر نیز رسیده است و بسیاری از این چاهها هم خشکشدهاند.
اما نکته تأسفبار در استان کرمان برداشتهای غیرقانونی و بیبرنامهای است که توسط چاههای غیرمجاز انجام میشود.
در این خصوص بد نیست آمار چاههای استان کرمان و یزد را باهم مقایسه کنیم در کرمان حدود ۲۲ هزار چاه وجود دارد که از این تعداد نزدیک به ۱۴ هزار چاه غیرمجاز و فاقد هرگونه مجوز هستند و در طول شبانهروز هر مقدار که بخواهند از منابع آبی زیرزمینی برداشت میکنند اما در استان یزد این تعداد به ۳۰۰ چاه نیز نمیرسد که همگی شناسایی و در حال تعیین تکلیف برای پلمب و یا کسب مجوز هستند.
اما در کرمان نگرانی از عاقبت زمینهای کشاورزی که توسط این چاهها تغذیه میشوند و تبعات اجتماعی، کار تعیین تکلیف چاهها را با اماواگر مواجه کرده است.
هرچند یکی از مصوبات طرح همیار آب در کرمان نصب کنتور بر روی چاهها آب است اما وقتی ۱۴ هزار چاه حتی مجوز برداشت قانونی نیز ندارند چگونه میتوان بر روی برداشت آب از این چاهها نظارت داشت. و این کنتورها نیز تنها چاههای قانونی را کنترل می کند.
هماکنون هرسال ۱.۱ میلیارد مترمکعب آب بهصورت منفی از دشتهای کرمان برداشت میشود و نتیجه این برداشتها فاجعهای است که در دشتها رویداده است. به دلیل این برداشتها در مرحله اول سختی آب دشتها بهشدت افزایشیافته است، بطوریکه دیگر امکان استفاده از آب برای مصارف کشاورزی نیز وجود ندارد و دوم اینکه به دلیل برداشت آب بسیاری از دشتها دچار افت سطح زمین شدهاند.
برای مقابله با سختی آب در برخی از شهرستانها از جمله شهرستان انار اقدام به نصب آبشیرینکن بر روی چاهها شد که در نهایت به دلیل آلودگی ناشی از ضایعات سمی آب و خطراتی که برای محیطزیست داشت این طرح نیز متوقف شد.
برداشت از این آبها باوجود همه هشدارها همچنان ادامه دارد و بیش از ۹۰ درصد از این آبها در بخش کشاورزی مورداستفاده قرار میگیرند و گاه در قالب آبیاری غرق آبی صرف تولید محصولاتی میشوند که قیمت نهایی آنها از قیمت آب مصرفی بهمراتب کمتر است.