سیاست‌ها برای ترویج روش‌های نوین آبیاری هنوز فراگیر نشده و در منطقه‌ای مانند شهرستان انار که از نظر منابع آبی جزو دشت‌های بحرانی و ممنوعه است تنها هفت درصد از باغات پسته با روش‌های نوین آبیاری می‌شوند.
۲۲ هزار هکتار از باغات پسته در انار با شیوه غرقابی آبیاری می شوند
مهندس مسعودی، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان انار در مصاحبه‌ای با انارپرس در این خصوص گفت که حدود هفت درصد باغات پسته در این شهرستان یعنی ۱۸۰۰هکتار با روش‌های نوین (تحت فشار قطره‌ای و کم فشار زیر سطحی) آبیاری می‌شوند و ۹۳ درصد باغات بیش از ۲۲ هزار هکتار نیز با شیوه غرقابی آبیاری می‌شوند.
میزان باغات پسته در شهرستان انار ۲۴ هزار هکتار است که به طور متوسط ۲۵ هزار تن پسته خشک سالانه برداشت می‌شود و ۱۶ هزار نفر در این شهرستان بهره بردار پسته هستند و در این بخش مشغول به فعالیت می‌باشند.
به گفته وی، با پیگیری جهاد کشاورزی شهرستان انار و حمایت‌های سازمان جهاد کشاورزی استان، طرحهای زیر سطحی کم فشار مورد تایید مرکز فنی مهندسی وزارت‌خانه جهاد کشاورزی قرار گرفته و کمک بلا عوض هفت میلیون تومانی به باغداران تعلق می‌گیرد.
مسعودی افزود: «با توجه به تلخ و شور شدن منابع آبی شهرستان انار، امکان اجرای سیستم تحت فشار قطره‌ای در خیلی از مناطق وجود ندارد و با تصویب کمک بلاعوض هفت میلیون تومانی به آبیاری زیر سطحی کم فشار کشاورزان در شوری‌های بالا‌تر نیز می‌توانند روش آبیاری خود را از غرقابی به زیر سطحی کم فشار تغییر دهند.»
مزایای آبیاری زیرسطحی
وی گفت: «با توجه به مزایای آبیاری زیر سطحی کم فشار، حتی خرده مالکین با ۱۰۰ قصب باغ به تنهایی می‌توانند آن را اجرا کنند و این طرح نیاز به برق و استخر ذخیره آب ندارد. در این روش ۲۵ درصد افزایش عملکرد نصیب باغدار می‌شود که از همین محل هزینه اجرای طرح برگشت داده می‌شود و ۳۰ درصد راندمان آبیاری نسبت به غرقابی بالا‌تر می‌رود. تبخیر و علف هرز در این روش نداریم و دور آبیاری نسبت به غرقابی به نصف مدت قبل می‌رسد یعنی اگر قبل از اجرا این طرح باغدار ۴۰ روز یک‌بار نوبت آب داشته با اجرای زیر سطحی هر ۲۰ روز یک‌بار می‌تواند باغ خود را آبیاری کند و درصد پوکی خیلی کم می‌شود و هر ساله نیز پسته داریم و سال آوری برطرف می‌شود.»
مدیرجهاد کشاورزی شهرستان انار در پاسخ به این پرسش که «برخی از کشاورزان می‌گویند ضوابط دریافت تسهیلات کشاورزی به گونه‌ای است که بسیاری از دریافت آن محروم می‌مانند»، گفت: «از دیدگاه مدیریت جهاد کشاورزی انار، تسهیلات و کمک‌های بلاعوض مربوط به همه باغداران و کشاورزان محترم می‌باشد به شرط اینکه شرایط دریافت آن را داشته باشند.»
شروط اجرای آبیاری نوین
به گفته مسعودی، برای اجرای آبیاری نوین چند شرط مهم لازم است. اول اینکه میزان EC (شوری) آب که در روش تحت فشار قطره‌ای حداکثر EC مجاز ۸۰۰۰ میکروموس بر سانتی متر مربع است که متوسط EC شهرستان ۱۳۰۰۰ می‌باشد و در خیلی از چاه تلمبه‌ها امکان اجرای آبیاری تحت فشار قطره‌ای وجود ندارد. فقط عمده مالکینی که توان خرید دستگاههای آب شیرین کن را داشته‌اند با تصفیه آب بعد توانسته‌اند تحت فشار را اجرا کنند که در اراضی خرده مالکی این انسجام و توافق صورت نمی‌گیرد. هرچند این دستگاه‌ها با پیگیری دستگاههای نظارتی پلمپ شده‌اند و متقاضیان زیادی چشم انتظار تصمیم و چاره جویی مسئولین جهت جلوگیری از خشک شدن باغات خود هستند. دوم اینکه طبق قانون نمی‌توان کمک بلاعوض دولتی به باغاتی که مشکل سند دارند پرداخت کرد. در شهرستان انار ۵۰۰۰ هکتار یعنی یک پنجم باغات مشکل سند دارند و به محض استعلام ار منابع طبیعی اعلام می‌شود که این درختان ۳۰ تا ۴۰ ساله در اراضی ملی و دولتی قرار دارند و پرونده بسته می‌شود که این مشکل در اراضی خرده مالک بیشتر از عمده مالک است.
وی افزود: خیلی از باغداران تا مجبور نشوند اقدام نمی‌کنند و این زمانی اتفاق می‌افتد که کنتورهای حجمی راه اندازی شود و آب آن‌ها کم شود و با توجه به هزینه حدود ۱۸ میلیون تومانی با لوله پلیکا و ۲۵ میلیون تومانی با لوله سیمانی (زوئی) ما به التفاوت این مبلغ باعث رغبت کمتر باغداران می‌شود هر چند کل هزینه اجرای طرح در همان دو سال اول از افزایش محصول جبران می‌شود.
به جای سند برای دریافت تسهیلات، پروانه آب ملاک باشد
این مقام ارشد جهاد کشاورزی انار گفت: «پیشنهاد این مدیریت این است که با توجه به اهمیت آب و بحران آب در کل کشور برداشت و اخذ و تمدید پروانه آب کشاورزی با پرداخت صد در صد هزینه‌ها به صورت بلا عوض و اجرا به صورت اجباری توسط دولت صورت پذیرد و پیشنهاد برای شهرستان انار اینکه به جای ملاک عمل قرار دادن سند زمین و پروانه بهره برداری برای اخذ کمک دولتی فقط ملاک آب قانونی باشد و هر باغداری که پروانه قانونی دارد بتواند روش آبیاری خود را از سنتی به مکانیزه تغییر دهد و جلو هدر رفت آب گرفته شود. این نیز نیاز به اصلاح قانون دارد که زمانبر است.»
جهاد کشاورزی موافق توسعه باغات پسته نیست
به گفته مسعودی، با توجه به اینکه همین الان هم باغداران با آب موجود، مشکل کم آبیاری را دارند جهاد کشاورزی به هیچ وجه با توسعه باغات پسته موافق نیست.
معرفی محصولات شهرستان انار در بخش کشاورزی و دامی
وی در پایان در خصوص سایر تولیدات بخش کشاورزی در انار گفت: «شهرستان انار به صورت تک محصولی پسته است که به غیر از پسته، ۱۰ هکتار زعفران کاری در بیاض (به دلیل وجود آب مناسب قنات بیاض) و حدود ۱۰۰ هکتار زراعت گندم، جو و غلات و یونجه نیز در شهرستان داریم. ضمنا در بخش دام و طیور و آبزیان شهرستان سالیانه ۵۵۰۰ تن شیر، ۱۰۰۰ تن گوشت قرمز، ۱۳۰۰ تن گوشت مرغ و ۱۵ تن گوشت آبزیان تولید می‌گردد.»
