مبحث توسعه، از جمله شاخصه های پر اهمیت در ارتباط با رشد و پیشرفت جوامع محسوب می شود؛ از این رو بایسته است این موضوع مورد نظر و کنکاش قرار گیرد که اساسا منظور از توسعه چیست و اثرگذاری آن در رشد بلند مدت یک جامعه چگونه می تواند باشد؟ این همان معنایی است که در عینیت به توسعه ی همه جانبه و پایدار تعبیر می شود.
توسعه ی پایدار در تعریف آکادمیک آن، امری عملگرا است که همه ی وجوه علمی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، هنری و رشد و ارتقاء جایگاه انسانی را شامل می شود. بنابراین تعریف، هرگاه یک جامعه تنها در چند شاخص از توسعه، دست به اقدام بزند، دست آوردهای توسعه، نامتقارن شده و در واکنش مخالف به امری علیه مفهوم غایی خود تبدیل می شود؛ به عنوالن مثال، توسعه ی اقتصادی بدون در نظر گرفتن توسعه ی فرهنگی و هنری، جامعه را به تنهایی، طغیان و عدم توازن فکری در نگاه و شیوه ی زندگی منجر می شود. ضمن آنکه، توسعه ی یک جانبه در هر جامعه ای، در نهایت منجر به زیرساخت های همان نوع از توسعه هم منجر می شود. مثال روشن در این موضوع، بههره برداری های بی رویه از منابع آبی در منطقه ی کویری است که هر چند طی دو دهه ی اخیر منتج به رشد اقتصادی عمومی در شهری مثل انار شده است، اما به دلیل فقدان فرصت های توسعه در دیگر شاخصه ها، اینک خود به فاجعه ای نزدیک می شود که یک سوی آن عدم توازن اقتصادی است و سوی دیگر آن، نامشخص بودن چشم انداز اجتماعی. با این همه، می شود راهی رو به آینده و متوازن با توسعه ی پایدار برای شهرمان در پیش گرفت.
- امکانات توسعه
شهر انار به لحاظ ژئواکونومیک در منطقه ای واقع شده که بی اراق می شود از آن به عنوان شاهراه اقتصادی ایران نام برد. اتفاقی منحصر به فرد که در ذات خود، عمده ای از فرصت های اقتصادی و اشتغال زا را دارا می باشد، منوط به اینکه این ظرفیت ها و امکانات شناسایی شده و به نحو مطلوبی مورد بهره برداری قار گیرد. تنها بخشی از این امکانات و موقعیت ها به شرح زیر است:
- مجموعه ای از نیروهای انسانی تحصیل کرده و متخصص در شاخه های گوناگون علمی، فرهنگی و هنری و…
- وجود سرمایه های بیکار مانده و در مواردی دپو شده در نظام بانکی که اینک نه سود چندانی دارد و نه در سطح ملی، راهگشای اقتصادی است.
- دارا بودن از مجموعه ای از آثار مذهبی، ابنیه های تاریخی که می تواند محل جذب جمعیت زیادی از گردشگران داخلی و خارجی باشد.
- نزدیکی به شاهراه مواصلاتی کشور که خود امکان بالقوه ای جهت توسعه ی شهرک های صنعتی در اطراف شهر را فراهم کرده است.
- دارا بودن از ظرفیت های عملی جهت ایجاد جشنواره های گوناگون فرهنگی – اقتصادی و از جمله جشنواره ی برداشت پسته به منظور جذب توریسم.
و البته به این لیست می توان امکانات و فرصت های بسیاری را نیز افزود که هر کدام از آنها ضمن ایجاد تحول در بافت اقتصادی، زمینه ساز فرصت های شغلی نو و بسیاری است که خود در تغییر شیوه ی زندگی و ارتقاء توسعه ی همه جانبه اثرگذار است.
- زمینه سازی برای توسعه
به صرف داشتن ظرفیت های بالقوه نمی توان چشم اندازی برای توسعه ی پایدار متصور شد؛ چرا که گام اول در عملیاتی کردن ظرفیت ها، سناختن و سناشاندن امکانات و فرصت های توسعه ای به جامعه ی ذی نفع، سرمایه دران و سرمایه گذاران، مسئولان اداری و اجرایی و در نهایت اقشار جامعه است. در این ارتباط، عمده ترین و اثرگذارترین شیوه، بسط تبلیغات در ابعاد گوناگون است. این امر در واقع گام نخست جهت نیل به توسعه محسوب می شود.
- گام نخست؛ تبلیغات رسانه ای
امروزه رسانه های جمعی نقشی شگرف در سمت دهی به افکار عمومی دارند؛ چه آنکه می توان انبوهی از یک جامعه ی آماری را به امری نسبی، قانع کرد؛ آنگونه که بدیهی و قطعی تلقی شود. در این پروسه، کارآمد ترین رسانه ها به ترتیب عبارتند از:
الف) رسانه های جمعی شامل روزنامه های اینترنتی، شبکه های اجتماعی و مدیوم های هنری
ب) هنرهای تجسمی شامل عکاسی، نقاشی، طراحی، گرافیگ و زیر شاخه های مرتبط با این هنرها
ج) هنرهای دراماتیک شامل مدیوم های تلویزیون، سینما و تاتر
مجموعه ای این امکانات رسانه ای، مفهومی تحت عنوان «تبلیغات پیوسته» را یاجاد می کند و می تواند به طرز مبهوت کننده ای، یک جامعه ی مهجور را به جامعه ای مشهور تبدیل کند.
- گام دوم؛ از ایده تا اجرا
در این ارتباط، نخست باید برنامه ریزی های مدون و درازمدتی در شناسایی تمامی ظرفیت های توسعه ای صورت گیرد. بعد از آن است که در هر وهله، با طرح ایده های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و توسعه ی انسانی، می بایست نقشه ی راه توسعه ی پایدار طراحی و به طور همزمان و همگون به اجرا گذاشته شود.
- گام سوم؛ مستند سازی
مستند سازی فعالیت های توسعه ای، از چند وجه حائز اهمیت است:
- روند پروژه ها از ایده تا اجرا را ثبت می کند.
- نقشه ی راه برای فعالیت های آتی فراهم می آورد.
- در جهت بسط تبلیغات در مدیوم های رسانه ای و تصویری(فیلم، عکس و…) حایز اعتبار می باشد.
- ارائه ی تصویری از توسعه در سطح کلان، از یک سو موجب استشهار شهر شده و از سوی دیگر نوعی الگوی توسعه ی شهری را در مقیاس ملی به سایر مناطق ارائه می دهد.
در این ارتباط، به هر میزان که محتوای هنری – تبلیغاتی در خصوص توسعه ی پایدار، تولید و در سطح منطقه ای و ملی نمایش داده شود، به طور سیستماتیک می تواند فرایند توسعه ی همه جانبه در شاخص های علمی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، هنری و توسعه ی نیروی انسانی را سرعت ببخشد. ساخت فیلم های مستند و برگزاری نمایشگاه های عکس که هر کدام از آنها مجموعه ای از فرصت های صنعتی و گردشگری را تبلیغ می کنند، از جمله اهمیت بسط تبلیغات محسوب می شود. ضمن آنکه، شیوه ی اثرگذارتر در این خصوص، ساخت فیلم های داستانی است که در ارتباط با موضوعات مهم شهر انار، از یک سو موجب طرح مسائل و معضلات می شود و از سوی دیگر امکانات و ظرفیت های اقتصادی و اشتغال زایی ار در سطح ملی مطرح می کند. استفاده از سایر ظرفیت های هنری و فرهنگی شهر، از جمله برگزاری جشنواره های تاتر با موضوعات منحصرا مرتبط با شهر انار، یا برپایی جشنواره های آبان و برداشت محصول از دیگر اقداماتی است که از یکسو، ورود هنرمندان شهر به عرصه ی توسعهی پایدار را ممکن می شازد و از سوی دیگر، به طور ضمنی اما اثرگذار، صنعت توریسم و گردشگری را در شهر توسعه می دهد؛ علاوه بر آنکه، به هر میزان که فعالیت های فرهنگی – هنری در شهر توسعه پیدا کند، به همان میزان می توان به توسعه ی اجتماعی و فکری نیروی انسانی(که خود امری اثرگذار در توسعه ی پایدار است) دست یافت.
ادامه دارد…