امسال برای باغداران کرمانی سال خوبی نیست؛ به طوری که محصول باغهای پسته آنقدر کم است که کفاف مصرف خانگی را هم نمیدهد.
تولید پسته در ایران بیشتر در شهرستانهای فردوس، سیرجان، شهرستان رفسنجان، کاشان، انار، دامغان، قزوین، مروست، شهربابک، زرند و راور صورت میگیرد. به گفته «محسن جلالپور» رییس سابق اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، آن چه امسال در باغهای پسته رخ داده، میتواند نشانهای از صدمه جدی به باغهای این خطه باشد که در اثر خشکسالی، تغییرات آب و هوایی، افت کیفیت آب، کیفیت پایین چاههای منطقه، تغذیه نامناسب، آفات متعدد و کیفیت نازل سموم به وجود آمده است.
دلایل
باغداران قدیمی معتقدند کاهش دوره سرما در زمستان در این وضعیت بی تأثیر نبوده است. به طور مشخص در دو هفته اول آغاز فروردین امسال که هوا زودتر از همیشه به گرمی گرایید، رویش جوانهها مختل شد و فرآیند باردهی بسیاری از درختان به درستی شکل نگرفت و جوانههای زایشی درختان به طورکلی منعقد نشد. دراین میان به دلیل گرمای نامتعارف شبهای ابتدای سال، جوانههای رویشی، پتکی که حامل محصول سال آتی درختان است را با خود نداشت.
با بهبود هوای نیمه دوم فروردین، در برخی مناطق فرآیند شکلگیری جوانه بهتر پیش رفت و این امید را در دل باغداران زنده کرد که اندک محصولی برداشت کنند.
حجم تولید
بر اساس آمار، طی سالهای اخیر به طور متوسط سالانه ۱۲۰ هزار تن پسته در استان کرمان تولید شده است اما به نظر میرسد تولید امسال چیزی در حدود ۲۰ تا٣٠ هزار تن باشد. همچنین هر سال به طور متوسط بین ۱۵۰ تا ۲۲۰ هزار تن پسته در کل کشور تولید میشود اما به نظر میرسد همین وضعیت در دیگر مناطق کشور هم وجود دارد. براساس برآوردها احتمالا امسال حدود ۵۰ هزار تن پسته در کل کشور تولید میشود که این میزان تولید بدون شک گرفتاری زیادی برای باغداران و صادرکنندگان ایجاد خواهد کرد.
صادرات
ایالات متحده آمریکا، ایران، ترکیه، سوریه و اتحادیه اروپا، پنج تولیدکننده اصلی پسته در جهان هستند و ایران و آمریکا، دو کشور اصلی در زمینه تولید و صادرات پسته در جهان بهشمار میروند؛ به طوری که حدود هفتاد تا هشتاد درصد تولید سالانه پسته در اختیار این دو کشور است. معمولا به طور متوسط هر سال حدود ۱۲۰ هزار تن پسته از ایران به خارج از کشور صادر میشود که به نظر میرسد با توجه به شرایط نامناسب امسال، این میزان صادرات به کمتر از۵٠ هزار تن تقلیل پیدا کند. به این ترتیب قابل پیشبینی است که در ماههای آینده بخش مهمی از بازارهای پسته ایران به آمریکا واگذار خواهد شد.
خسارات احتمالی
بر اساس محاسبات «محسن جلال پور» رییس اتاق بازرگانی ایران، امسال پستهکاران و تجار این محصول تنها در استان کرمان معادل سه هزار میلیارد تومان خسارت خواهند دید. چنین زیانی،کمتر از وقوع یک زلزله شدید یا سیلی ویرانگر نیست و چنان چه تمهیدات درستی اندیشیده نشود، در آینده نزدیک تبعات اجتماعی و اقتصادی زیادی به خصوص برای باغداران پسته و اقشار آسیبپذیر به دنبال خواهد داشت.