محمدرضا نسب عبداللهی
پژوهشگر تاریخ
امامزاده محمدصالح انار از گذشتههای بسیار دور منسوب به امام موسی کاظم (ع) قلمداد میشده تا اینکه حدود ۱۰ سال قبل ادعا شد ایشان منتسب به حضرت علی (ع) است.
امامزاده “محمدصالح” یا امامزاده “صالح”؟
۱- فردی که از نوادگان حضرت علی (ع) به شمار میرود، نامش “صالح” است و نه محمدصالح. این در حالی است که هیچ شخصی در انار به یاد نمیآورد در قدیم امامزاده واقع در این شهر به “امامزاده صالح” مشهور باشد.
۲- در شجره نامه جدیدی که سال ۱۳۸۷ شمسی فردی به نام “محمدمهدی فقیه محمدی” تهیه و در آن امامزاده انار به حضرت علی (ع) منسوب دانسته شده، چند منبع برای این شجره نامه معرفی کرده. از جمله تهذیب الانساب، الشجره المبارکه، روضه الالباب و…
اولاً در منابع اصلی که آقای فقیه محمدی برای شجره نامه امامزاده انار معرفی کرده مانند “تهذیب الانساب، الشجره المبارکه و روضه الالباب” هیچ اشارهای نشده که نواده حضرت علی (ع) به انار آمده باشد. دوما در این کتب نام “صالح بن جعفر الملک الملتانی” به عنوان یکی از نوادگان حضرت علی (ع) ذکر شده. همان طور که این منابع نوشتهاند فرزند جعفر الملک الملتانی، نامش صالح بوده نه محمدصالح. پس قاعدتاً امامزاده محمدصالح انار که نامش محمد و لقبش صالح است، نمیتواند از نوادگان حضرت علی (ع) باشد.
۳- امامزاده واقع در انار از قرون گذشته تاکنون به محمدصالح مشهور بوده و همه نیز ایشان را منسوب به امام موسی کاظم میدانسته اند. حتی در منابع تاریخی مانند “جغرافیای کرمان” که حدود ۲۰۰ سال قبل نوشته شده، نام امامزاده انار “شاهزاده محمدصالح” ذکر شده. علاوه بر این، در بخشی از متن یک سند قدیمی مربوط به سال ۱۲۵۶ شمسی جملهای وجود دارد که امامزاده انار را محمدصالح و از نوادگان امام موسی کاظم (ع) معرفی کرده. این سند دستکم از سوی ۵۰ تن از بزرگان و علمای انار در آن دوران مُهر شده است. در این سند آمده: “شاهزاده والامقام المُسمی به محمد، الملقب به صالح، از اولادِ امجدِ عبدِ صالح امام سابع حضرت کاظم (ع) در انار مدفون است.” (شاهزاده والامقام به نام محمد، ملقب به صالح، از فرزندانِ بزرگوارِ بنده ی درستکار امام هفتم حضرت کاظم (ع) در انار مدفون است.)
۴- تا حدود دهها سال قبل، شجره نامه امامزاده انار در حرم این بنای تاریخی مذهبی وجود داشته اما بعدها غارت شده. سرپرسی سایکس، کنسول انگلیس در کرمان حدوداً سال ۱۲۸۱ شمسی وارد انار شده و سری هم به امامزاده زده و شجره نامه و سایر آثار موجود را دیده و در کتابش به نام “داستان یک سفر زیارتی” نوشته: “انار مرکز ناحیهای است که سه هزار نفر جمعیت دارد… و مقبره امامزاده محمدصالح ابن موسی کاظم در آنجاست.”
۵- افزون بر همه اینها، سینه به سینه نقل شده که امامزاده انار از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است. قطعاً کسانی که ۱۰۰ سال قبل، ۲۰۰ سال قبل و… زندگی میکرده اند، اطلاعاتشان در این خصوص دقیقتر از ما بوده که امروزه زندگی میکنیم.
با سلام این کهمیگویند امامزاده محمد صالح انار بدست گروهی در این شهر بشهادت رسیده ایا سندیت وجود دارد در اینکه میگویند اقا بدستور حجاح ابن یوسف که از حاکمان عراق بوده دستور شهادت شاهزاده صالح داده شده در اینجا بشهادت رسیده بعد گروهی از تجار که میگویند بندری بودند ودر کاروانسرای شهر سکنی گزیده بودند تا نوری از درون قبری در چند شب متوالی باعث میشود که پی به وجود مبارک شاهزاده در انار شوند چقدر منابع علمی در این باره وجود دارد