• امروز : پنج شنبه - ۹ فروردین - ۱۴۰۳
  • برابر با : Thursday - 28 March - 2024

آیا اثرات وبلن در بین جوانان اناری رواج یافته است؟

  • 16 تیر 1393 - 0:09
آیا اثرات وبلن در بین جوانان اناری رواج یافته است؟

مازلو نیازهای انسان را طبقه بندی کرده و این طبقه بندی به نام هرم سلسه مراتب نیازهای مازلو شناخته می شود. این نیاز ها از ضروری ترین یعنی خوراک، پوشاک، مسکن شروع شده و به نیازهای بالاتر چون ورزش، تفریح و همچنین منزلت اجتماعی، و… طبقه بندی می شود.

به عبارت دیگر، انسان هر فعالیتی که انجام می دهد، چه از نظر تولید و چه از نظر مصرف، به دنبال برآوردن یکی از نیازهای خود می باشد. این نیازها نیز روز به روز گسترش یافته و متنوع تر می شود. علاوه بر این، دلیل استفاده از یک کالا یا خدمت نیز هم برای افراد مختلف و هم در زمان های متفاوت می تواند تغییر نماید.

برای مثال مصرف یک ماده غذایی توسط افراد مختلف و در زمان های متفاوت، ممکن است با اهداف مختلفی دنبال شود. یکی برای تامین مواد غذایی بدن مصرف می کند، دیگری برای سیر کردن شکم، سوم برای لذت بردن و نفر چهارمی نیز ممکن است یک ماده غذایی را با این هدف که خود را بالاتر از دیگران بداند آن را مصرف نماید.  این نوع مصرف که مصرف برای ظاهر نمایی نامیده می شود، توسط وبلن و در سال ۱۹۰۰ مطرح شد.

برای مثال فردی که سعی می کند جدید ترین اتومبیلی را خریداری نماید که دیگران ندارند، تنها برای استفاده از امکانات رفاهی بالاتر آن چون رانندگی راحت تر، ایمن تر بودن آن، امکانات سرمایش و گرمایش و … نیست. بلکه این فرد ممکن است خرید این مدل از اتومبیل را به این علت ترجیح دهد که زبانزد دیگران شود. همه جا سخن از او باشد که فلانی چنین اتومبیلی دارد. وبلن در ادامه می نویسد، این فرد اگر نتواند با این کار به هدف خود برسد و به اندازه کافی ظاهر نمایی کند، علاوه بر سوار شدن بر چنین اتومبیلی، لباس خاصی را نیز می پوشد تا جلب توجه نماید. همچنین ممکن است برای افزایش تفاوت خود با دیگران، خودنویس گران قیمتی را نیز سر جیب خود بگذارد. بنابراین، وبلن پیشنهاد می کند که در مدل های مصرف، علاوه بر حداکثر نمودن رضایت خاطر مشتری که ناشی از کسب لذت های معمولی از مصرف کالاست، بایستی، دستیابی فرد به نیازهای “جلب توجه نمودن نیز” اهمیت کافی داده شود.
این که هر انسانی در مصرف روزی های حلال خداوند آزاد است و هیچ کس حق ندارد برای او محدودیت ایجاد کند، شکی نیست. هر کس حق دارد ظاهر خود را خودش انتخاب کند، از بین کالاهای موجود آنچه را دوست می دارد بر گزیند و با پول خود هر آنچه دوست می دارد، بخرد. اما، دو نکته بایستی مورد توجه قرار گیرد. نخست اینکه شناخت رفتار مردم یک جامعه، و برنامه ریزی بر اساس رفتارهای جامعه نیاز اساسی یک اقتصاد موفق است. چنانچه وبلن این مسئله را مورد توجه قرار داده است. اینکه خرید یک اتومبیل برای تامین نیازهای اولیه می باشد یا برای تامین هدف جلب نظر دیگران، سیاست پرداخت یارانه برای بنزین چنین اتومبیلی بایستی متفاوت باشد. نکته دوم، منبع درآمد خرید کالا می باشد. مطمئنا، کسی حق ندارد با تخریب منابع حیاتی یک جامعه، مانند آب، و کسب درآمد، به خرید کالا برای خودنمایی بپردازد.

سوره سباء، آیات ۱۵ تا ۱۹
“برای قوم «سبا» در محل سکونتشان نشانه ای (از قدرت الهی) بود: دو باغ (بزرگ با میوه های فراوان) از راست و چپ (رودخانه عظیم; و به آنها گفتیم:) از روزی پروردگارتان بخورید وشکر او را به جا آورید; شهری است پاک و پاکیزه، و پروردگاری آمرزنده (و مهربان). امّا آنها (از خدا) روی گردان شدند، و ما سیل ویرانگر را بر آنان فرستادیم، و دو باغ (پر برکت) شان را به دو باغ (بی ارزش) با میوه های تلخ و درختان «شوره گز» و اندکی درخت سدر مبدّل ساختیم. این کیفر را بخاطر کفرانشان به آنها دادیم; و آیا ما کسی جز افراد کفران کننده را مجازات می کنیم؟! و میان آنها و شهرهایی که برکت داده بودیم، آبادیهای آشکاری (بر سر راهشان) قرار دادیم; و سفر در میان آنها را بطور متناسب (با فاصله نزدیک) مقرّر داشتیم; (و به آنان گفتیم:) شبها و روزها در این آبادیهابا ایمنی (کامل) سفر کنید. ولی (این ناسپاسان) گفتند: «پروردگارا! میان سفرهای ما دوری بیفکن» (تا بینوایان نتوانند دوش به دوش اغنیا سفر کنند. و اینگونه) به خویشتن ستم کردند; و ما آنان را داستانهایی (برای عبرت دیگران) قرار دادیم و جمعیّتشان را به طور کامل متلاشی ساختیم; در این ماجرا، نشانه های عبرتی برای هر صبور شکرگزار است.”

دکتر محمد عبدالهی عزت‌آبادی

 

ثبت دیدگاه