در آستانه ۲۳ مهر، روز جهانی نابینایان، میزگردی در ایسنا با حضور جمعی از دانشجویان نابینا برگزار شد. قرار بود در این میزگرد، مشکلات این افراد، مخصوصا مسائلی که در فضای دانشگاه و خوابگاه با آن دست و پنجه نرم میکنند بیان شود، اما برخلاف تصور، نقطه ثقل این میزگرد مسائل صنفی نبود، بلکه خواسته این دانشجویان، اصلاح نحوه نگرش جامعه به قشر نابینا بود.
همه آنچه آنان میخواستند خلاصه می شد در این که اقشار مختلف جامعه از عصای سفید آنان شکافی به بزرگی یک دره عمیق ایجاد نکنند، این عزیزان را، نه در طرف دیگر و نه داخل دره قرار ندهند و نگاهی از بالا به پایین که بوی تلخ ترحم از آن به مشام میرسد، به آنها نداشته باشند.
تصور این بود که باید به آنها خدمات خاصی ارائه شود تا راضی باشند، اما با شنیدن این حرف که “شهروندان حتی از نحوه برخورد و کمک به یک نابینا آگاهی ندارند” این تصورات به کلی فرو ریخت. متاسفانه هنوز که هنوز است درک این امر که یک نابینا چگونه روزگار خود را میگذراند و کارهای روزمره خود را انجام میدهد برای بسیاری از ما دشوار است، زیرا جامعه در این مساله دچار نقص اطلاعات است.
همچنین حسین عسگری، دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جامعه شناسی دانشگاه تهران که اهل انار است، با اشاره به مشکلات دانشجویان نابینا اظهار میکند: هنگامی که از افراد نابینا صحبت به میان میآید نگاه خاصی به آنها میشود و معمولا بحثهایی که در مورد این افراد میشود در حیطه امکانات، مشکلات و غیره است. اما نکته حائز اهمیت این است که طرح مسئله شود که داخل جامعه ما چه خبر است و در مورد افراد نابینا چقدر آگاهی وجود دارد.
وی افزود: در واقع ما میخواهیم به این مسئله از زاویه دیگری نگاه شود. به نظر ما نابینا بودن برای معرفی هویت فرد مناسب نیست بلکه امر نابینایی به فرد اضافه شده است. در واقع باید گفت نابینا بودن یک صفت نیست و درست نیست اجازه دهیم ویژگی نابینایی همه وجود فرد را در بر بگیرد.
این دانشجو گفت: جامعه شناسان اعتقاد دارند جامعه امروز یک جامعه ریسک پذیر است و ممکن است هر لحظه اتفاقی بیفتد. بنابراین درست نیست هنگامی که اتفاقی باعث نابینا شدن شخصی میشود ناگهان همه هویت شخص عوض شود و با دید یک ناتوان به این فرد نگریست. من فکر میکنم تقسیم بندی نابینایی و بینایی اساسا اشتباه است. البته در ارائه خدمات مسلما باید به نابینایان خدمات خاصی ارائه شود اما این تقسیم بندی ریشه دیگری دارد. بین نابینایان و بینایان جداسازی عجیب و غریبی صورت میگیرد و همین امر باعث ایجاد دیوار بین این دو گروه می شود.
به کارگیری واژه “روشندل” قابل احترام نیست
وی به استفاده از واژه “روشندل” برای معرفی افراد نابینا اشاره میکند و میگوید: عدهای از این واژه برای احترام استفاده میکنند اما این واژه برای ما احترام آمیز نیست. ما فکر میکنیم این واژه یک واژه عجیب و غریب و اغراقآمیز است.