• امروز : جمعه - ۱۰ فروردین - ۱۴۰۳
  • برابر با : Friday - 29 March - 2024

پاسخ به سه سوال مهم درباره خشونت‌های داعش

  • 02 آذر 1394 - 18:59
پاسخ به سه سوال مهم درباره خشونت‌های داعش

گروه تروریستی داعش و حملات و اقدامات وحشیانه این گروه در منطقه خاورمیانه و دیگر نقاط جهان این روزها تبدیل به سوژه نخست رسانه‌ای جهان شده است.

به گزارش ایسنا، «عصر ایران» در همین رابطه افزوده است: با وجودی که اقدامات وحشیانه و حملات این گروه تروریستی در بیش از یک سال گذشته همواره یکی از سوژه‌های مورد توجه رسانه‌ها بوده است، اما گسترش سطح و دایره عملیات این گروه از خاورمیانه به اروپا و تهدید به انجام حملات بیشتر در آمریکا و دیگر نقاط جهان، حساسیت افکار عمومی جهانی را نسبت به این گروه بیشتر تحریک کرده است.

از نظر بسیاری از ناظران با وجودی که داعش در یک سال گذشته یکی از سوژه‌های اصلی خبرها و تحلیل‌های رسانه‌های بین‌المللی بوده است اما هنوز مسایل و ابهامات زیادی درباره این گروه تروریستی، اهداف و اقدامات و نحوه حمایت و دلایل و منطق رفتارها و اقدامات تروریستی این گروه وجود دارد.

این‌که چرا داعش عامدانه تلاش دارد چهره‌ای زشت و وحشیانه و منزجر کننده از خود ترسیم کند، خود جای سوال و تدقیق بیشتری دارد. این نحوه مطرح شدن به طور طبیعی بیش از آنکه در افکار عمومی جهانی برای این گروه “سمپات” (پیرو و حامی) دست و پا کند بیشتر خشم و نفرت و انزجار افکار عمومی جهان را برمی‌انگیزد، پس چرا داعش چنین می‌کند و عامادنه تصویری زشت و کریه از خود به نمایش می‌گذارد.

در این زمینه می‌توان سه سوال اصلی و کلیدی درباره داعش مطرح کرد؛ با ذکر این مقدمه که هنوز بسیاری از واقعیت‌ها و ابهامات جدی درباره داعش و امکانات این گروه و اهداف و نیات و گردانندگان اصلی آن برای ناظران در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است:

۱- هدف اصلی داعش چیست؟

داعش بر خلاف گروه‌های دیگر تروریستی از جمله القاعده به دنبال تشکیل یک دولت با قلمرو وسیع در خاورمیانه است که احکام و دیدگاه‌های متصلبانه خود را درون آن پیاده کند. پرواضح است که تفکرات و دیدگاه‌ها و برداشت‌های داعش از اسلام به تصریح بسیاری از علمای شیعه و سنی نمایانگر این دین نیست و داعش بیش از آنکه به اسلام خدمت کند در جهت ضربه زدن و ارایه چهره‌ای زشت از دین است. هدف دیگر داعش پاکسازی منطقه خاورمیانه از شیعیان و کاهش دامنه نفوذ ایران در این منطقه است.

۲- چرا داعش اقدامات وحشیانه انجام می‌دهد؟

این اقدام داعش دو دلیل دارد: دلیل نخست را می‌توان در ریشه‌های “ایدئولوژیک” تفکر تکفیری گروه داعش دانست که در منطق این دیدگاه هر رفتار وحشیانه و جنایتی مشروع و منطقی است مادامی که به اهداف گروه کمک کند. در تفکر داعش شیعیان و بسیاری از باورمندان به دیگر ادیان کافر محسوب شده و مستوجب بدترین جنایت‌ها هستند و از این رو لازم به رعایت هیچ استاندارد رفتاری در مواجهه با این افراد و گروه‌ها نیست.

البته نباید در این زمینه تأثیر تئوریسین‌ها را نیز نادیده گرفت. یکی از این تئوریسین‌های خشونت و وحشت “ابوبکر ناجی” مصری‌تبار عضو سابق اتاق فکر القاعده است. او در سال ۲۰۰۴ کتابی تحت عنوان “مدیریت وحشی‌گری” منتشر کرد که این کتاب در سال ۲۰۰۶ به انگلیسی ترجمه شده است.

ناجی در این کتاب شرح می‌دهد که باید با انجام حملات تروریستی مکرر و مداوم به کشورهای غربی و کافر زندگی را در آنها به یک جهنم و کابوس تبدیل کرد. از سوی دیگر از نظر ناجی اقدام و اعمالی مانند سربریدن کفار اوج و نهایت فرهنگ مرگ و جهاد است و قدمی در راه سقوط نظم جهانی کنونی و رسیدن به نظم ایده‌آل است.

نکته دیگر در تفکرات ناجی این است که بزرگ‌ترین مانع در سر راه تشکیل حکومت جهانی (تکفیری) خود مسلمانان (به ویژه شیعیان) هستند. به همین خاطر است که بیشترین قربانیان داعش از بین مسلمانان هستند. ناجی در واقع در کتاب خود که به عنوان یک مانیفست ترویج و توجیه خشونت برای گروه‌های تکفیری و تروریستی است، مجوز برخورد خشن و هرچه بی‌رحمانه‌تر با مسلمانان و غیر مسلمانان را در جهت برپایی یک حکومت صادر و تئوریزه کرده است.

دلیل دیگر عامل “استراتژیک” است. داعش از وحشت‌افکنی به عنوان یک استراتژی بهره می‌گیرد تا دل‌ها را خالی کند و مقاومت‌های احتمالی مردمی و گروهی را در مقابل خود بشکند و در دل‌ها رعب و وحشت ایجاد کند که نتیجه آن پیروزی با تعداد کم در برابر جمعیت‌های بزرگ است.

داعش در بهره‌گیری از این روش تا حدود زیادی نیز موفق عمل کرده است. انتشار فیلم‌ها و عکس‌های جنایات شنیع این گروه تروریستی با بهترین کیفیت تصویری در فضای اینترنت باعث شده است تصویری هول‌برانگیز از این گروه ترسیم شود و این گونه مقاومت‌ها در برابر آن شکسته می‌شود و وقتی تروریست‌های این گروه برای تصرف منطقه یا شهری گسیل می‌شوند پیش از آنکه پای آنها به منطقه مزبور باز شود بسیاری از مردم از بیم داعش پا به فرار گذاشته و مقاومت نمی‌کنند و این گونه تصرف قلمرو جدید برای داعش سهل‌تر می‌شود.

۳- چرا داعش حملات اخیر را انجام داد؟

از نظر بسیاری از ناظران و تحلیلگران اقدام داعش در حملات مرگبار تروریستی اخیر به لبنان، عراق، پاریس و نیز انفجار هواپیمای مسافربری روسی نوعی خودزنی محسوب شده است؛ اما به نظر می رسد اقدامات یک ماه گذشته داعش در گسترش حملات تروریستی در خارج از دایره عراق و سوریه دو هدف و نیت عمده داشته باشد:

نخست آنکه داعش با انجام حملات تروریستی به کشورهای همسایه عراق و سوریه تلاش دارد شکاف‌های قومی و مذهبی جوامع آنها را تحریک کرده و با ایجاد جنگ قومی و ‌فرقه‌ای در این کشورها برای خود فرصت استراتژیک برای نفوذ خلق کند.

دلیل دوم هم پوشاندن ضعف‌های این گروه از شکست‌ها و ضربه‌هایی است که در دو ماه گذشته از ناحیه تشدید حملات هوایی روسیه به این گروه وارد آمده است. بر اساس اذعان “ویل مک کنتس” محقق ارشد عضو مؤسسه “بروکینگز” آمریکا داعش در یک سال گذشته و بر اثر حملات هوایی ائتلاف ضد داعش بیش از یک چهارم از منطقه تحت تسلط خود در عراق و سوریه را از دست داده است.

داعش با انجام این حملات تروریستی می‌تواند دستاور دیگری نیز داشته باشد: تحریک اقلیت‌های مسلمان در کشورهای اروپایی و جذب عناصر افراطی آنها به درون شبکه خود برای انجام حملات دیگر تروریستی و از سوی دیگر تشدید اختلافات بین غرب و جهان اسلام که هدف راهبردی این گروه محسوب می شود.

داعش به خوبی از شکاف موجود درون کشورهای اروپایی آگاه است و می‌داند نسل دوم و سوم مهاجران مسلمان در بسیاری از کشورهای اروپایی به پدیده‌ای به نام تبعیض و برخوردهای نژادی اقشار و گروه هایی از جوامع اروپایی مواجهند و از این مساله رنج می‌برند.

حملات تروریستی و قدرت‌نمایی و کشتار در پایتخت‌ های اروپایی هر چند قاطبه جمعیت مسلمان اروپا و جهان را از داعش منزجر می‌کند اما این مسأله برای این گروه مهم نیست؛ چون داعش به دنبال جلب و جذب عناصری خاص با دیدگاه‌های افراطی است و این گونه حملات می‌تواند در جذب این عناصر به گروه داعش به ویژه در رقابت این گروه با گروهی چون القاعده مؤثر باشد.

ثبت دیدگاه