کتاب «جان تا جمال جانان» بیست و پنجمین اثر مکتوب محمدرضا خالصی استاد دانشگاه، نویسنده و پژوهشگر معاصر که مدخلی بر شناخت کتاب «عطف الالف المالوف علی اللام المعطوف» نخستین کتاب در عشق الهی در جهان اسلام اثر ابوالحسن دیلمی است منتشر شد و در دسترس عموم مردم قرار گرفت.
به گزارش ایرنا، خالصی در مقدمه این کتاب که با همت شهرداری شیراز و در سلسله مجموعه نقش ماندگار منتشر شده، نوشته است: عشق مقوله ای است هماره جذاب و دیریاب چنان چه گفته اند دریافتی،نایافتنی است و در گفته ها و شنیده ها نمی گنجد و دریایی ژرف و قعر ناپدید است. افسانه ها، داستان ها، اسطوره ها، شعرها، ادبیات، علم، فلسفه و عرفان ملهم از این موضوع است.
از قرن دوم هجری صوفیان کم کم دریافتند که پرستش خدا از روی خوف و معامله بهشت و پاداش اخروی و گریز از جهنم، راه به جایی نمی برد، و دستیابی به حقیقت حقیقی معرفت حق بدین شکل امکان پذیر نیست آن چه می تواند راهگشا باشد میل و آرزوی دیدار خداوند در مقام محبوبیت است و حب و عشق یگانه ره قرب و اتصال به اوست.
این استاد دانشگاه افزوده است: اغراق نیست اگر در این زمینه مدعی شویم مکتب عرفانی شیراز پیش از هر اندیشه و تفکری در گسترش و توسعه و بسط عشق الهی تاثیر داشته است.
این پژوهشگر معاصر ادامه داد: این کتاب، حاصل سالها پژوهش و تحقیق و تدقیق است که البته برخی از این سخنان و مکتوبات پیش از این ذیل عنوان اصلی مکتب عرفانی شیراز و عنوان فرعی نقش دیلمی در بسط و گسترش این مکتب در تالار حافظ شیراز به صورت ماهیانه و در دانشگاه های کشور برای دانشحویان و علاقمندان طرح و بیان شده است.
وی افزود: نگارنده تلاش خود را کرده تا این کتاب که برای اولین بار در سطح کشور و جهان اسلام نگاشته شده است مدخلی باشد برای شناخت کتاب ارزشمند و پرتاثیر عطف الالف دیلمی و در این راستا، منابع و مآخذ بسیاری مورد مطالعه قرار گرفته و کتاب های فراوانی برگ زده و مطالعه و یادداشت برداری شده است که گاه برای به دست آوردن آن ها در این وضعیت نابسامان پژوهشی کشور مدت ها وقت گرفته و مرا تا سرحد کلافگی و آشفتگی رسانده اما به لطف حق تا آن حا که از عهده ام برآمده کار سامان یافته است.
خالصی در ادامه نوشته است: تلاش کرده ام مطلبی را در این زمینه مبهم و نامفهوم و غیر شفاف نگذارم، هر چند این موضوع برای نخستین بار مطرح می شود و کسی پیش از این بدان نپرداخته است سعی کرده ام از منابع و ماخذ همان زمان یا تزدیک بدان قرن بهره جویم ؛ اصل مطلب را آورده ام و آن ها که به زبان تازی یا به زبان دیگری نوشته شده است را ابتدا آورده و ترجمه ای که بتواند مطلب را برای خواننده روشن سازد ارایه دهم تا پس از این اگر محقق و پژوهشگر و علاقمندی بخواهد در این زمینه گام بردارد حداقل هایی را در اختیار داشته باشد و سرگردان و سرگشته در میان منابع دیریاب و کم یاب رها نشود
این نویسنده و استاد دانشگاه در این کتاب ۴۳۰ صفحه ای که در قطع وزیری منتشر شده است، به چیستی عشق، عشق در فرهنگ و تمدن اسلامی، زندگی ابوالحسن دیلمی، ابن خفیف، ابن باکویه، دیلمی شارح اندیشه های حلاج، علل نامگذاری عنوان عطف الالف، حلاج و دیلمی، دیلمی نخستین منبع و ماخذ اشعار حلاج، روایان شیرازی کتاب عطف الالف، سنت مشیخه نویسی در فارس، ماخذ دیلمی، تالیفات دیلمی، دیلمی و کتاب الزهره ابن داوود، حکمت و حکیم، حقیقت محمدیه، دیلمی و عشق عذری، دیلمی از نخستین راویان داستان مجنون و اشعار او، دیلمی و معنای شاهد و تاثیر دیلمی بر روزبهان بقلی شیرازی پرداخته است.