مدتهاست که استفاده از لهجه محلی در کامنتها توسط برخی از مخاطبان، بحثهایی را به دنبال داشته است. برخی موافق این هستند که از لهجه محلی استفاده کنند اما گروهی دیگر مخالفند.
امروز آقای عباس افضلی، مقالهای در همین باره نوشته است. انارپرس آماده است تا مقالات سایر اهل فن و کارشناسان را نیز در این زمینه منتشر کند.
**********
یکی از مباحثی که میان مخاطبان انارپرس در بخش نظرات ملاحظه میشود، این است که در نوشتن نظرات به لهجه محلی بنویسیم یا خیر؟ در این مطلب به بررسی این موضوع پرداخته میشود. برای پاسخ به این سوال، ابتدا به تعریف چند اصطلاح میپردازیم.
لهجه: یعنی در زبانی واحد، ممکن است به دلایل تاریخی، فرهنگی واجتماعی، مردم مناطق مختلف گفتار خود را متفاوت از گفتار مردم منطقه دیگر ادا کنند مثل کرمانی ، یزدی ، اصفهانی و شیرازی. و سخنگویان آن سخن یکدیگر را متوجه میشوند.
گویش: به شکلهایی از یک زبان گفته میشود که علاوه بر تلفظ، در انتخاب کلمات و قواعد دستوری با هم تفاوت داشته باشند. و این تفاوت به گونهای است که فهم سخنان هر یک برای دیگری دشوار است مثل کردی، ترکی ، بلوچی.
فارسی محاورهای: آنچه که در گفتوگوهای عادی بین مردم رواج دارد( فارسی که با آن حرف میزنیم).مثلا بجای “نان” و “میگویم” ، نون و میگم بکار میبریم.
فارسی معیار : فارسی آموزش است (همان چیزی که در نوشتههای رسمی استفاده میشود).
آنچه به عنوان گویش شناخته میشود هم در نوشتار و هم در گفتار به کار میرود.
اما آنچه که مربوط به لهجه است، این است که در گفتار حتما باید به کار رود چرا که لهجه جزیی از میراث فرهنگی یک منطقه محسوب میشود و باید آن را حفظ کرد. اما از نظر نوشتاری باید گفت که در گذشته لهجه در نوشتن به کار میرفته مثل کتاب تفسیر طبری یا کتاب تذکرهالاولیا شیخ عطار و همچنین اشعار شاعران. اما امروزه در نوشتن چندان مرسوم نیست جز در مواردی که بخواهند اصطلاحات یک لهجه را جمعآوری کنند یا داستانهایی محدود که به زبان محلی نوشته میشود.
اما آنچه مربوط به فارسی محاورهای (گفتگویی) است، عمدتا در گفتار کاربرد دارد و در نوشتار وجود ندارد و اگر هم وجود داشته باشد، کمیاب است مثل برخی از داستانها.
حال با توجه به مطالب فوق میتوان نتیجه گرفت که اگر اصطلاحاتی به عنوان لهجه شناخته شود میتوان آن را در نوشتن به کار برد، هرچند که امروزه در نوشتن مرسوم نیست. ولی آنچه که به عنوان فارسی محاورهای می باشد فقط در گفتوگوها بکار میرود و در نوشتن کاربردی ندارد.
البته باید توجه داشت که اشتباه تلفظ کردن و غلط نوشتن نه لهجه است ونه فارسی محاوره.
به هر حال آنچه که مهم است این است که به هر شکل که مینویسیم ، سعی کنیم غلط ننویسیم.
عباس افضلی، دبیر دبیرستانهای شهر انار