شهر انار قدمتی بسیار کهن دارد. همانگونه که پیشتر گفتهایم نام کهن انار، آبان بوده است. آبان به معنای آبهای روان از صفتهای آناهیتا، ایزدبانوی ایران باستان بوده که این خود به خوبی از قدمت بسیار کهن این منطقه خبر میدهد. از سوی دیگر دکتر باستانی پاریزی، مورخ سرشناس نیز در کتاب “خاتون هفت قلعه” میگوید که انار را منسوب به ناهید (آناهیتا) میداند.
آناهیتا، اَناهید یا ناهید نام ایزدبانوی آب و باران و باروری در مذاهب ایران باستان (قبل از ظهور زرتشت) بوده است. بسیاری از ویژگیهای این ایزدبانو با ایشتار نزدیکی دارد که مورد پرستش اقوام سامی، از جمله بابلیان، بود. هر دوی این ایزدان به سیارهٔ ناهید ( زهره ) مربوط هستنند. به احتمال زیاد “اردویسور آناهیتا” نیز چون میترا از ایزدانی بود که پیش از پیدایش زرتشت، توسط مردم ایران و نواحی اطراف مورد ستایش قرار میگرفت.
انار در دوران قدیم از محلههای “علیا، سفلی، کنزی، عینآباد، بهاآباد و شهرآباد (مهرآباد)” و مناطقی همچون “هرمزآباد، مسینان، زینالدین، شمش، کرمانشاه، بهادران، بیاض، اسحاقآباد، داوودآباد، محمدآباد، فتحآباد، صادقآباد، شریفآباد، ابراهیمآباد، خیرآباد، سرزیر، نصرتآباد، خالقآباد، حسنآباد، ترابآباد، سعدآباد، اکبرآباد، عباسآباد، بشرآباد، حیدرآباد، قریه رئیس، عبدلآباد، علیآباد، مهاباد، گنجآباد، نسیتآباد، یزدانآباد، معصومآباد، فرمانآباد، عصمتآباد و مرآتآباد” تشکیل میشده است.
از میان این مناطق، اکنون مشخص نیست که جای دقیق “مهاباد، گنجآباد، نسیتآباد، یزدانآباد، معصومآباد، فرمانآباد، عصمتآباد و مرآتآباد“ که در محدوده شهر انار بودهاند، کجاست. آیا شما نام این قریههای کهن را شنیدهاید و احتمالا از جای آنها اطلاعی در دست دارید؟
* توضیح عکس: شمایلی از آناهیتا، ایزدبانوی ایران باستان که شهر انار منسوب به اوست.