• امروز : پنج شنبه - ۹ فروردین - ۱۴۰۳
  • برابر با : Thursday - 28 March - 2024

آشنایی با جغد شاخ دار یکی از پرندگان کمیاب در ایران

  • 26 مرداد 1393 - 0:04
آشنایی با جغد شاخ دار یکی از پرندگان کمیاب در ایران

در این بخش در نظر داریم شما همشهریان گرامی را با محیط زیست دشت انار و گونه های زیستی این دشت چه در حال حاضر در این دشت در حال زیستن و چه انهایی در گذر زمان بر اثر خشک سالی از اینجا کوچ کرده اند و چه انهایی که بر اثر شکار بی رویه در این مکان نابود شده اند اشنا کنیم تا بهتر از محیط زیست و مخلوقات الهی مواظبت کنیم

در آغار شما را با یکی از پرندگان شکاری انار به نام جغد شاخدار اشنا میکنیم
photo 1

تیره جغد

هرکس دریک نگاه می‌تواند جغد را بواسطه صورت پهن وپرها وچشمان گردش از سایر پرندگان باز شناسد. چشمان جغد خیلی درشت است. این چشمان برآمده‌است و شبیه بیشتر پرندگان دیگر نیست. برای همین جغدها می‌توانند هرچیز را باهردو چشم در یک زمان بنگرند. جغدهای دوربین دو چشم جداگانه مانند انسان دارند. اما جغدها نمی‌توانند چشمان خود را مانند انسان حرکت دهند بلکه می‌باید سرخودرا برای دیدن چیزی بسوی آن بچرخانند. جغدها بخوبی و سریع می‌توانند پرواز کنند. هنگام گرفتن شکار باسرعت برق آسایی دیده می‌شود که می‌پرد جغد شاخدار را در حالت نشسته از روی گوشپرهای بلندش به آسانی می‌توان شناسایی کرد، اما گاهی اوقات هنگام استراحت گوشپرهایش را جمع می‌کند. و جالب این است که بدانید این پرنده در هنگام پرواز به دلیل شکل بال هایش هیچ گونه صدایی برخلاف سایر پرندگان ندارد و کاملا پروازی بی صدا دارد

جغدها بر خلاف سایر پرندگان در روز ها مشغول به استراحت هستند و به دلیل علاقه شان به درختان سوزنی برگ مثل کاج و گز این درختان مامن جغد ها در روز است اما با غروب افتاب فعالیت و شکار انها شروع میشود

اداب غذا خوردن

جغد ها براساس جثه از موش ها مار ها و پستانداران کوچک و پرندگان تغذیه می کنند و گونه های برگ تر از سمور ها و خرگوش ها نیز تغذیه می کنند جغد ها د معمولاً شکار خودش را به کمک منقار نیرومندش تکّه‌تکّه می‌کند و می‌خورد. اگر شکار کوچک باشد، آن را درسته قورت می‌دهد و سپس استخوان‌ها، پَرها و فَلْس‌های طُعمه را که قابل هضم نیستند، با حالتی شبیه به سرفه بیرون می‌اندازد

جغد دوست کشاورزان

جوندگانی مانند موش‌، خرگوش‌ و موش‌های صحرایـی به محصولات کشاورزی آسیب زیادی می‌رساند. جغدها با شکار این دسته از جانوران، به کشاورزان کمک بزرگی می‌کنند. در اروپا اگر جغدی در مزرعه کشاورزی لانه گزیند، کشاورز جشنی برپا می کند، چون امروز در اروپا از سم دفع آفات بسیار کمتر استفاده می شود و وجود جغد در مزرعه نعمت خدادادی است که باید شکرگذار آن باشیم.

صدای جغد

صدای جغد شاخ دار، هنگام تعیین قلمرو تکرار “هوو، hooo” است و در سایر مواقع، دو سیلابی و  شبیه “که ویک- که ویک، kwik-kwik” شنیده می شود که در فصل بهار در دو سال اخیر به سهولت در پارک های انار شاهد این صدا بودیم و گاهی این صداها از غروب تا طلوع افتاب بوده است .. و

ایا جغد شوم است؟

در باورهای اجتماعی ایران زمین غالب دیدگاه ها در ارتباط با جغد منفی و امیخته با خرافه است بدین سبب به دیدن جغد وی را با سنگ مورد هدف قرار داده و وی را بد شگون میدانند .به عنوان مثال در  نقاطی از  گیلان  شنیدن صدای جغد نشان از  رسیدن خبری نا مبارک و نا میمون دارد  به همین علت با ایجاد صدا و  راندن وی سعی بر دور کردن صدا از خانه دارند ،گاها چوب نیم سوخته ای را به سمت وی پرتاب میکنند و بلند میگویند (اتش از من ،گوشت از قصاب) اگر جغد رو به قبله پرواز کرد بلا دفع میشود اما در غیر این صورت صاحبخانه باید صدقه دهد و انفاق کند و ……..تا بلا رفع شود . در ارتباط با صدای جغد نیز این باور وجود دارد که اگر جغد گریه کند ،خوش است و اگر خنده کند بد یمن  و با شنیدن صدای وی میگویند (میمنت خانم،خوش امدی) شاید  بد نباشد قیاس کنیم منزلت جغد را در اوستا و ایین باستان ایران را ، با باورهای امروزه اجتماعی در باره شومی جغد  که شور بختانه سینه به سینه نقل میشود، در جایی که از وی به نام اشوزشت یاد میگردد و فراری دهنده دیوها و نام وی به معنی دوست داشتن و دوستدار راستی اورده شده وحکایاتی که در ارتباط با به وجود امدن وی از ناخن و کلام اوستا در زبان وی وجود دارد و چهره داریوش دوم با تاجی قلم خورده  به نقشی از بوف و……

در متن های کهن باستانی جغد را “هو مورو” می خواندند. یعنی پرنده دانا. حتما بیاد دارید که در کتابهای قصه نیز این پرنده عینک به چشم دارد و به بقیه حیوانات پند و اندرز می دهد.

چند نکته

۱جغد در طول در حال استراحت بوده و در صورت مشاهده انها تنها از دیدن انها لذت ببرید و سعی نکنید کاری کنید که باعث پرواز کرن انها در طول روز شوید چرا که چشمان انها بسیار حساس به نور بوده و ممکن است در اثرنور زیادچشمان این مخلوق زیبا کور شود
photo 2

۲در فصل تعین قلمرو و تولید مثل صداهایی از این پرنده به گوش میرسد که شاید برای عده ای که در جوار پارک ها زندگی می کنند ناخوشایند باشد اما به یاد بیاوریم ک این طبیعت این پرنده کمیاب در منطقه ماست و با کمی صبر بگذاریم انها به زندگی خویش ادامه داده . و هرگز اقدام به شکار یا ازار این مخلوق زیبا نکنیم

۳جغد پرنده ای بر خلاف باور ها نه تنها برای انسان بی ازار و شوم نبوده بلکه یک دوست واقعی برای مزارع کشاورزی بوده است و تمام باور قدیمی در مورد این مخلوق چیزی خرافات نبوده است

سخن پایانی

در این مجموعه می کوشیم تا شما را با حیواناتی که د اطراف خود به خصوص در اطراف زمین های کشاورزی میبینید اگاهانه تر برخورد کنید تا صدمه به انها وارد نشود ..

در قسمت بعد شما را با تشی که بزرگ ترین جونده ایران است که متاسفانه به محض دیده شدن یا بدست شکارچیان شکار یا یا بدست کشاورزان کشته می شود   اشنا می کنیم

علی سلیمانی

 

مطلب مرتبط:

مرگ یک جغد شاخدار در انار بر اثر بی‌رحمی چند شهروند

مصدومیت جغد شاخدار و اقدام پسندیده یک دوستدار محیط زیست در انار

 

ثبت دیدگاه