• امروز : پنج شنبه - ۹ فروردین - ۱۴۰۳
  • برابر با : Thursday - 28 March - 2024

اگر زمانه به ۴۰ سال قبل بر می‌گشت، برای جلوگیری از بحران آب منطقه چه می‌کردید؟

  • 24 فروردین 1393 - 0:01
اگر زمانه به ۴۰ سال قبل بر می‌گشت، برای جلوگیری از بحران آب منطقه چه می‌کردید؟

اطلاعات جمع‌آوری شده در یکی از مطالعات موسسه تحقیقات پسته کشور، دیدگاه‌های پسته کاران شهرستان‌های انار و رفسنجان را در خصوص بعضی از مسائل آب به شرح زیر نشان می‌دهد.

 در پاسخ به این سئوال که چه کسی مقصر اصلی تخریب منابع آب در مناطق پسته کاری شهرستان های انار و رفسنجان بوده است، ۳۵ درصد، دولت را مقصر دانسته و ۳۸ درصد از پاسخگویان مردم را مقصر می دانند.

 دولت به علت عدم کنترل برداشت از منابع آب مقصر دانسته شده و مردم به علت عدم رعایت قانون گنهکار شناخته شده اند. در پاسخ به این سئوال که علت اصلی تخریب منابع آب در شهرستان های انار و رفسنجان چیست، ۲۵ درصد از کشاورزان خشکسالی را علت اصلی دانسته و ۳۶ درصد آنان برداشت بی رویه را علت این مسئله می دانند.

به عبارت دیگر، پسته کاران می دانند که برداشت بی رویه آب توسط خودشان باعث ایجاد بحران آب در منطقه شده است. به دیگر سخن، در صورت عملکرد درست، می توانست شرایط طور دیگری رقم خورده و به سرنوشت کنونی دچار نشویم.

حال که کشاورزان به این مسئله اعتقاد دارند، بحران کم آبی فعلی منطقه قابل پیشگیری بوده است، از آنها سئوال شد که اگر زمانه به چهل سال قبل بر می گشت، برای جلوگیری از بحران آب منطقه چه می کردید؟ در پاسخ به این سئوال، ۴۳ درصد از پسته کاران معتقد بودند که هیچ تغییری در روند کاری خود نداده و همین مسیر را طی می کردند. این افراد معتقد بودند که راهی جزء این نداشته و جبر روزگار آنان را به این کار وادار کرده است.

 این در حالی است که ۵۷ درصد باقیمانده، اعتقاد به توانایی در تغییر سرنوشت و جلوگیری از شرایط فعلی داشتند. این افراد یک یا چند گزینه را برای جلوگیری از این بحران امکان پذیر می دانستند. در این میان، سه گزینه اصلی به شرح زیر بودند. تغییر شغل، راهکاری بود که توسط ۱۵ درصد از پسته کاران پیشنهاد شد. به عبارت دیگر، ۱۵ درصد از کشاورزان معتقد بودند که اگر زمانه به چهل سال قبل بر می گشت، هرگز شغل کشاورزی را انتخاب نمی کردند. برداشت کمتر از منابع آب و اصلاح روش های آبیاری به ترتیب توسط ۳۳ و ۱۹ درصد از پسته کاران پیشنهاد گردید. به عبارت دیگر، اگر زمانه به عقب بر می گشت، این گروه از کشاورزان با تجربه فعلی، یا روش های آبیاری را تغییر می دادند و لذا با آب کمتر باغات را آبیاری نموده و یا برداشت از منابع آب را کمتر کرده و سطح کمتری از اراضی را زیر کشت می بردند.

     منابع آب که تخریب شد، شاید بخش کشاورزی منطقه نیز امیدی به احیایش نباشد اما نتیجه این بررسی یک نکته اساسی را نشان می دهد. به طور کلی، مردم را می توان به دو دسته تقسیم کرد. گروه اول که از هیچ تجربه تلخی درس نمی گیرند. این گروه که در منطقه کم نیز نمی باشند (۴۳ درصد) همه چیز را به گردن سرنوشت انداخته و خود را هیچکاره دانسته و حاضر به قبول پیامد کارهای خود نمی باشند.

گروه دوم که در شهرستان های انار و رفسنجان در اکثریت می باشند (۵۷ درصد)، انسان هایی منطقی بوده و ضمن قبول اشتباهات خود، حاضر به اصلاح روش ها ی گذشته می باشند. بنابراین، برنامه ریزان بایستی ضمن شناسایی این دو گروه، سعی کنند در کوتاه مدت، برای برداشتن سریع تر گام های توسعه، بر روی گروه دوم (۵۷ درصدی ها) کار کنند. این در حالی است که گروه اول (۴۳ درصدی ها) سخت نیاز به کار فرهنگی دارند. و گر نه، گروه اول، گروه دوم را نیز از مسیر درست منحرف کرده و کل جامعه به انفعال کشیده می شود.

سوره رعد، آیه ۱۱

“خداوند سرنوشت هیچ قومی و «ملّتی» را تغییر نمی دهد مگر آنکه آنها خود تغییر دهند”.

دکتر محمد عبدالهی عزت‌آبادی

ثبت دیدگاه