بررسی یک مطالعه اقتصادی در موسسه تحقیقات پسته کشور نشان می دهد که ۷۱ درصد از پستهکاران شهرستانهای انار و رفسنجان، با خاموشی چاههای آب کشاورزی در دورههایی از سال، به عنوان یکی از راههای مقابله با کم آبی، موافق هستند.
علی رغم این پشتوانه مردمی، طرح خاموشی چاهها در پاییز با شکست مواجه شد. این مسئله نشان داد وقتی که سیاستهای پوپولیستی چاشنی میشود، امکان پیروزی ایدههای ۳۰ درصدیها نیز وجود دارد. علاوه بر این مسئله، دلیل دیگر شکست طرح خاموشی چاهها، مشترک بودن منابع آب میباشد.
هر فرد و مالکان هر چاه آبی معتقدند که برای شروع کار، دیگران بایستی داوطلب شوند. یا اینکه اگر ما کمتر برداشت کنیم، دیگران این کار را نکرده و ما ضرر می کنیم. این در حالی است که برای حفاظت از منابع آب، چارهای نیست مگر اینکه، این مسئله درست برعکس مطرح شود. هر کس باید از خودش شروع کند.
مالکان یک چاه بایستی با هم به توافق برسند که علی رغم این که دیگران به آب کشی ادامه میدهند، ما برای حفاظت از منابع آب خود، چند ماه در سال چاه موتور خود را خاموش میکنیم. حتی اگر این توافق نیز وجود نداشت، افرادی بایستی به طور داوطلبانه و خود جوش این کار را شروع کنند. برای مثال کسی که ۱۷ ساعت آب دارد، میتواند از موتورچی بخواهد ۷ ساعت نخست موتور را خاموش کرده و ۱۰ ساعت باقیمانده را مورد استفاده قرار دهد.
این کار باعث میشود ضمن استفاده کمتر از آب و حفاظت آن برای نسلهای آینده، در ۱۰ ساعت باقیمانده از آب با کیفیت بالاتری استفاده نماید. زیرا ۷ ساعت خاموشی باعث میشود تا آب شیرین به سطح آمده و آب شور و تلخ به سمت پایین ته نشین شود. بدین ترتیب، هر چند مقدار برداشت آب کمتر میشود، افزایش کیفیت آن باعث میگردد تا حتی میزان تولید محصول افزایش یابد.
برای این کار نیاز به همکاری هیچ کس نبوده و هیچ کس نمیتواند با کار شکنی جلوی دوستداران منابع آب را بگیرد. بدین ترتیب هیچ مانعی برای افرادی که تمایل به حفاظت از منابع آب دارند، باقی نمیماند. این طرح از هر زمانی که فرد اراده کند قابل اجرا است. با این وجود پیشنهاد میشود به صورت خودجوش و عمومی از مهرماه ۹۳ و بعد از فصل برداشت توسط داوطلبان به طور همزمان آغاز شود.
سوره، یونس، آیه ۲۵
” و خداوند به سراى صلح و آرامش دعوت مى کند; و هر کس را بخواهد (و شایسته ببیند)، به راه راست هدایت مى نماید.”
دکتر محمد عبدالهی عزتآبادی