در آخرین مقاله ای که درباره آب شیرین کن نوشتم، ضمن بیان نگرانی از تخریب بیشتر منابع آب و آلودگی محیط زیست، تصمیم خود را مبنی بر عدم نگارش مقاله بیشتر در این خصوص اعلام نمودم. پس از نگارش آن مقاله، دو اتفاق مبارک صورت گرفت که من را از تصمیم قبلی خود منصرف نمود. لذا، نوشتن دوباره درباره آب شیرین را شروع کردم. این دو اتفاق عبارتند از:
-
تشکیل طرح پلیس آب در استان کرمان و عزم جدی مدیریت استان همراه با مشارکت مردم در حفاظت از منابع آب. این مسئله باعث شد تا نگرانی در مورد افزایش انگیزه تخریب منابع آب، با به کارگیری سیستم شیرین سازی، کاهش یابد.
-
استاندار کرمان در زمان بازدید از طرح آب شیرین کن شهرستان انار، به مسئولین مربوطه دستور اکید دادند تا برای حل مشکل زیست محیطی فاضلاب این سیستم، مسائل اجتماعی و مالی انتقال فاضلاب به رودخانه شور و باتلاق بافق را حل نمایند. لذا نگرانی دوم نیز برطرف گردید.
برای احداث یک مجتمع آب شیرین کن، بایستی به ۴ نکته کلیدی زیر توجه نمود:
-
وجود منبع آب شور کافی برای شیرین سازی
-
وجود یک سیستم حفاظت از سفره های آب برای جلوگیری از تخریب بیشتر
-
جلوگیری از تخریب محیط زیست به واسطه تولید فاضلاب
-
اقتصادی بودن استفاده از سیستم های شیرین سازی آب
برای این که در شیرین سازی آب برای باغات پسته، چهار نکته فوق رعایت شود، تنها راه، احداث مجتمع های آب شیرین کن است.
خرید دستگاه های آب شیرین کن جداگانه برای چاه های آب، جدای از سایر مسائل، به هیچ عنوان توجیه اقتصادی ندارد. علاوه بر این، پیچیدگی فنی، تخصصی بودن و نیاز به نظارت دائمی دستگاه ها، کشاورزان و به ویژه خرده مالکان، توان انجام این کار را نخواهند داشت. لذا بایستی فرد یا گروهی به عنوان سرمایه گذار، مجتمع های آب شیرین کن را احداث نمایند.
در این مجتمع ها، چندین دستگاه آب شیرین کن مستقر می شود. محل احداث چنین مجتمع هایی بایستی به طوری دقیق تعیین شود که حداقل ۵ چاه آب را خدمت رسانی کند.
بدین ترتیب نیازی نیست تا استفاده کنندگان از این مجتمع ها مالکان سیستم باشند بلکه با پرداخت پول از خدمت آب شیرین کن استفاده خواهند کرد. به زبان ساده، فرد یک ساعت آب شور را تحویل مجتمع داده و یک ساعت آب شیرین را تحویل می گیرد و هزینه شیرین سازی را به حساب مجتمع واریز می کند. به علت مجتمع بودن، هزینه های مختلف به شدت کاهش یافته و انجام شیرین سازی آب اقتصادی می گردد.
از آنجایی که مجتمع، امکان استفاده از آب چاه های مختلف را دارد، لذا احتمال کم آب شدن همزمان چاه ها و مشکل تامین آب شور برای مجتمع حل خواهد شد. همچنین با وجود سیستم نظارت بر برداشت آب و بهره برداری در حد تعادل، مشکل افت آب و خشک شدن سفره نیز برطرف می گردد. علاوه بر این، با احداث یک لوله انتقال فاضلاب، مشکل پساب مجتمع نیز حل می شود. این در حالی است که برای چاه های جداگانه، این کار صرفه اقتصادی نخواهد داشت.
ان شاءالله در مقاله های آینده، جزییات بیشتر فنی، مالی، هزینه، منافع، درصد بازدهی، نحوه تامین مالی، انتقال فاضلاب، مکان یابی های محلی، چگونگی شناسایی و جذب سرمایه گذار و … در خصوص احداث مجتمع های آب شیرین کن برای باغات پسته ارائه خواهد شد.
سوره روم، آیه ۲۴
“و از نشانه هاى او این است که برق (آسمانى) را به شما نشان مى دهد که مایه بیم و امید است (بیم از صاعقه، و امید به نزول باران)، و از آسمان آبى فرو مى فرستد که زمین را بعد از مردنش بوسیله آن زنده مى کند; در این نشانه هایى است براى گروهى که مى اندیشند.”
دکتر محمد عبدالهی عزت آبادی