شهر انار یکی از مناطق تاریخی ایران است که قدمت آن به هزاران سال می‌رسد.
شهر انار در دوره‌های تاریخی منسوب به آناهیتا، ایزدبانوی ایران باستان بوده است. این موضوع از سوی زنده‌یاد استاد باستانی پاریزی، نویسنده و مورخ بزرگ نیز در کتاب‌هایش تایید شده است.
علاوه بر این، در انار منطقه‌ای به نام «شمش» وجود دارد و شَمَش به معنای «خدای خورشید بابلی» است. دکتر باستانی پاریزی معتقد است که قلعه شمش باید با خدای عیلامی که شاماش بوده، ارتباط داشته باشد و البته منتسب به شمش به معنی خورشید است و احتمالا معبدی بوده از مهرپرستان.
عیلامیان حدود هشت هزار سال قبل می‌زیسته‌اند. مهرپرستی یا آیین مهر آیینی بوده بر پایه پرستش «میترا» (در پارسی میانه «مهر») ایزد ایران باستان و خدای خورشید، عدالت، پیمان و جنگ که در دوران پیش از آیین زرتشت بنیان نهاده شد.
همه این شواهد نشان می‌دهد که انار یکی از شهرهای بسیار کهن ایران است.
شهر انار یا همان شهر آبان قدیم در ابتدا یکی از شهرهای «اصطخر» در قلمروی فارس به شمار می‌آمده که در طول تاریخ چند بار بین فارس و کرمان دست به دست شده و در نهایت جزوی از قلمروی کرمان گردید.
مورخان در بیش از هزار سال قبل، نقشه‌هایی از ایران تهیه کرده‌اند که در آن‌ها نام شهر انار و نام قبلی‌اش یعنی آبان نیز ذکر شده است.
نام شهر انار تا تقریبا ۱۱۰۰ سال قبل «آبان» بوده و پس از آن به انار تغییر پیدا کرده است.
در ادامه برخی از نقشه‌های تاریخی که قدمت آن‌ها به حدود ۱۱۰۰ سال قبل می‌رسد، منتشر شده و در آن‌ها موقعیت انار در آن دوران مشخص شده است.
محمدرضا نسب عبداللهی
