۷ نظر
۱۷ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۵:۱۳
در تعیین اولویت مصرف آب برای بخش های مختلف باید سه معیار زیر را در نظر گرفت:
۱- استراتژیک بودن محصول تولیدی
۲- تعداد ارتباطات پیشین و پسین محصول تولیدی
۳- داشتن مزیت نسبی محصول تولیدی
محصولات استراتژیکی مانند گندم را نمی توان به هیچ دلیلی از دریافت آب محروم نمود. محصول استراتژیک یعنی محصولی که اقتصاد و امنیت کشور به تولید آن بستگی دارد. دولتی که نتواند نان مردم را تامین کند مطمئنا مجبور به فنا است. بیشترین محصولات استراتژیک نیز در بخش کشاورزی قرار دارند. لذا در این خصوص، بخش های شرب، بهداشت و کشاورزی دارای اولویت های اول تا سوم هستند. بخش های خدمات، صنعت و معدن در اولویت های بعد قرار دارند.
هر چه تولید محصولی دارای ارتباطات پیشین و پسین بیشتری باشد، اولویت بیشتری در دریافت آب دارد. ارتباط پیشین و پسین یعنی این که در تولید محصول نیاز به نهاده ها و مواد اولیه زیادی بوده و بنابراین در این خصوص اشتغال زیادی ایجاد می کند. همچنین محصول تولیدی کاربردهای زیادی در بخش های مختلف داشته و در این زمینه نیز اشتغال زیادی ایجاد می شود. چنین محصولی هر چند به خودی خود اولویت دریافت آب را نداشته باشد اما به علت این که با حذف آن، بخش های زیادی حذف می شوند، بنابراین نمی توان آن را حذف کرد. در خصوص این محصولات می توان به تولید خودرو اشاره کرد.
در نهایت، محصولاتی که هیچ کدام از دو ویژگی ۱ و ۲ را نداشته باشند، تنها بر اساس مزیت نسبی و اصول اقتصادی بایستی در خصوص آن ها تصمیم گیری نمود. محصولی دارای مزیت نسبی است که اگر کلیه حمایت های دولت از آن قطع شود توانایی تولید برای آن باقی مانده و در سطح بین الملل نیز قابلیت رقابت داشته باشد.
تمام مطالعاتی که در زمینه مزیت نسبی محصول پسته صورت گرفته است، نشان می دهد که تولید این محصول در اکثر نقاط ایران دارای مزیت نسبی است. به عبارت دیگر، تولید پسته در ایران بدون اتکاء به کمک های دولت نیز سودآور است. لذا محصول پسته به عنوان محصولی که دارای مزیت نسبی است، پس از محصولات استراتژیک کشاورزی، دارای اولویت استفاده از آب می باشد. بنابراین، اگر قرار بر حذف آب از بخش کشاورزی باشد، محصول پسته جزء محصولاتی است که بایستی در مراحل آخر حذف شود. در مرحله نخست بایستی محصولات کشاورزی غیر استراتژیکی که دارای مزیت نسبی نمی باشند حذف گردند.
سوره رعد آیه ۴
“و در روى زمین، قطعات متفاوتى در کنار هم وجود دارد; و باغهایى از انگور و زراعت و نخلها، (و درختان میوه گوناگون) که گاه بر یک پایه مى رویند و گاه بر دو پایه; (و عجب آن که) همه آنها از یک آب سیراب مى شوند! و با این حال، بعضى از آنها را از جهت میوه بر دیگرى برترى مى دهیم; در اینها نشانه هایى است براى گروهى که مى اندیشند.”
دکتر محمد عبدالهی عزت‌آبادی