مراسم “هو علی جان” یکی از مراسمهای قدیمی است که هر سال در شب بیست و هفتم ماه رمضان در شهرستان انار برگزار میشود.
این مراسم در شب بیست و هفتم ماه رمضان که مصادف با کشته شدن ابن ملجم مرادی است، در شهرستان انار برگزار میشود و ظاهرا فلسفه این مراسم نیز ابراز شادی است.
تا چندین سال پیش برخی از مردم انار مراسم عروسیهای خود را در این شب نیز برگزار میکردند اما چند سالی است که به دلیل مخالفتهای مسئولین، مراسم عروسی در این شب برگزار نمیشود.
در شب بیست و هفتم ماه رمضان، مرد و زن و پسر و دختر در گروههای جداگانه به در خانهها میرفتند و با خواندن اشعاری از صاحب خانه پول، آجیل، تنقلات و شکلات به عنوان تبرک دریافت میکردند.
برخی از این اشعار عبارت است از: “رمضون الله، الله رمضون/ شیخ و شیدالله، عباس خزون/ رمضون اومد، مهمونش کنید/ گاو و گوساله قربونش کنید/ گاو و گوساله دستت نرسه/ خروس یک ساله مهمونش کنید/ سر سنگچیلو سنگ انداختم/ گله میرزا ور جنگ انداختم/ گله میرزا کو لشکر تو/ لشکرم رفته پشت سر تو”.
یکی دیگر از شعرها نیز این بوده است: ” گل علی بلبل علی یا صاحب دل دل علی/ هو بگو یاهو بگو یا صاحب آهو بگو/ نام ذلال الله بگو نام خوش الله بگو/ سید بگو سرور بگو اولاد پیغمبر بگو/ ما غلامان علی امشب رو جولان میدهیم/ تیر رو بر فرق یزید و نامسلمان میزنیم/ گل علی بلبل علی یا صاحب دل دل علی/ هو علی جان، جان علی جان/ هو علی جان، جان علی جان”.
مراجعهکنندگان به در خانهها با شعر “در این خونه رو به قبله/ امام حسین درشو نبنده” منتظر میماندند تا صاحب خانه به دم در بیاید.”
زنان نیز در این شب قرآن، آیینه، سرمهدان و گلاب را در وسیلهای به اسم “کمو” که ابزار بیختن گندم بوده، میگذاشتند و با مراجعه به در خانهها کلیدزنی (کلیدهای چوبی) یا قاشقزنی میکردند اما شعری نمیخواندند. زنان یا دختران صاحبخانهها نیز به در خانه مراجعه میکردند و این افراد آیینه را مقابل زنان میگرفتند و زنها نیز سرمهداران را به چشمهایشان میکشیدند و سپس آن را در کمو میگذاشتند. علاوه بر این زنان صاحبخانه، هدایایی نیز به این زنان میدادند.”
این رسم و رسومات هنوز در انار به طور پراکنده اجرا میشود.