۴ نظر
۷ شهریور ۱۳۹۴ - ۱۵:۲۰
چنان چه در مقالات قبلی مورد اشاره قرار گرفت، از دیدگاه قرآن، یکی از عوامل نابودی سرمایه اجتماعی شایعه سازی و نشر آن می باشد. در امور مربوط به آب، ایجاد شایعات دو نوع اثر منفی تخریبی را دارد. در این خصوص، شایعاتی مربوط به دو سمت عرضه و تقاضای آب ممکن است به وقوع بپیوندد. برای مثال در سمت عرضه آب، شایعه ایجاد منابع جدید عرضه آب مانند انتقال آب بین حوضه ای می تواند ارزش اقتصادی آب را در منطقه ای کاهش داده و به همراه باور وجود آب فراوان در آینده، صرفه جویی و استفاده بهینه از آب را از بین ببرد. در این خصوص، احتمال گسترش سطح زیر کشت و افزایش تقاضاهای دیگر نیز ممکن است ایجاد گردد. این مسئله نیز خود فشار بر منابع آب را گسترش داده و لذا باعث تخریب منابع آب می گردد.
در سمت تقاضای آب نیز گسترش شایعاتی مبنی بر وجود و یا ایجاد تکنولوژی هایی که در آینده استفاده از آب را بسیار کارآ می نماید نیز می تواند باعث تخریب منابع آب شود. برای مثال شایعه ورود تکنولوژی در آینده که امکان تولید مقدار مساوی یک محصول با یک صدم آب مصرفی فعلی، باعث می شود که انگیزه افزایش سطح زیر کشت آن محصول افزایش یافته و با افزایش تقاضا و تخریب منابع آب مواجه شویم. به حقیقت نپیوستن شایعات فوق دو زیان را به دنبال خواهد داشت. نخست اینکه تخریب منابع آب را به علت انگیزه های کاذب ایجاد شده به دنبال دارد. عامل دوم نیز باعث کاهش اعتماد شده و لذا در آینده اعتماد مردم به تکنولوژی های جدید و هر نوع سرمایه گذاری جدید برای بهبود عرضه و تقاضای آب را از بین می برد.
سخنان درگوشى و جلسات محرمانه به عنوان دومین عامل مخرب سرمایه اجتماعی، از دیدگاه قرآن مطرح می باشد. مسئله ایجاد اعتماد های کاذب از جمله مسائلی است که به ویژه در سیستم های تجاری بیشتر اتفاق می افتد. این مسئله باعث شده است که قوانینی نیز بدین منظور در جهان وضع و به اجرا درآید. برای مثال در این زمینه می توان به قانون ضد تراست (ضد اعتماد) اشاره کرد. این قانون برای جلوگیری از تشکیل جلسات و هماهنگی تجار یا تولید کنندگان بزرگ برای تشکیل کارتل و ایجاد انحصار و تبانی برای کسب سودهای بالاتر از حالت رقابتی است.
سوره نساء، آیه ۱۱۴
“بسیارى از سخنان درگوشى (و جلسات محرمانه) آن ها، خیر و سودى ندارد; مگر کسى که (از این راه،) دعوت به کمک کردن به دیگران، یا کار نیک، یا اصلاح در میان مردم کند; و هر کس براى به دست آوردن خشنودى خداوند چنین کند، به زودى پاداش بزرگى به او خواهیم داد.”
دکتر محمد عبدالهی عزت‌آبادی