• امروز : جمعه - ۱۰ فروردین - ۱۴۰۳
  • برابر با : Friday - 29 March - 2024

اولین گام برای رفع مشکل کم آبی انار و رفسنجان

  • 03 مهر 1392 - 0:01
اولین گام برای رفع مشکل کم آبی انار و رفسنجان

اولین گام در جهت رفع مشکل کم آبی در شهرستان های انار و رفسنجان، شناسایی ارزش واقعی آب برای بهره‌برداران است.

به عقیده اقتصاد دانان، کمیابی اساس ارزش است. به طور مثال، برای فردی که در کنار رودخانه آب شیرین قرار دارد یک لیوان آب ارزش زیادی ندارد زیرا به وفور یافت می شود. این در حالی است که برای یک فرد تشنه و نزدیک به مرگ در بیابان خشک، یک لیوان آب ارزشی بالاتر از کوه الماس دارد. به عبارت دیگر کمبود آب باعث ارزش بالا برای آن می شود.

 پسته کاران برای اینکه ارزش واقعی آب را درک نمایند، بایستی احساس کمبود آب کنند. نکته بسیار ظریف در اینجا طرح این سئوال است که آیا کشاورزان احساس کمبود آب نمی کنند؟ پاسخ به این سئوال مثبت است. کشاورزان احساس کمبود آب می کنند ولی این احساس در بلند مدت است. تمام پسته کاران، اولین مشکل خود را کمبود آب دانسته و دورنمای آینده (۵ تا ۱۰ سال آینده) را بسیار تاریک و نامعلوم می دانند. به عبارت دیگر  در بلند مدت آب بسیار کمیاب است. اما تصمیم گیری در کوتاه مدت صورت می گیرد.

 ارزش گذاری آب بر اساس تصمیم گیری پسته کاران صورت گرفته و این تصمیم گیری در کوتاه مدت که احساس کمبود آبی وجود ندارد، صورت می گیرد. تصمیم گیری کشاورزان برای ارزش گذاری و مصرف آب برای سال زراعی جاری صورت می گیرد که از نظر منبع آبی وخیم و نامعلوم نیست. برای سال جاری چاه آبکشی پرآب بوده و در صورت کم شدن آب، چاه را جابجا کرده، گالری زنی می کنیم، به مناطق دیگر جهت کشاورزی حرکت می کنیم و…. لذا هیچ جای نگرانی برای مصرف بالا وجود نداشته و هیچ ارزشی برای آب وجود ندارد. این استراتژی تصمیم گیری کوتاه مدت کشاورزان است. این در حالی است که احساس کمبود آب در بلند مدت به شدت وجود دارد.

برای حل مشکل فوق دو راهکار وجود دارد. یا بایستی تصمیم گیری را از کوتاه مدت به بلند مدت تبدیل کرد. به عبارت دیگر پسته کاران را به دوراندیشی وادار نمود. برای این کار بایستی نرخ تورم را به ۳% رساند، نرخ کارمزد بانکی را به ۴% تنزل داده و امید به آینده را با پایه ریزی یک اقتصاد با ثبات افزایش داد. این کارها بسیار مشکل و زمان بر می باشد.

 روش دوم این است که احساس کمبود آب را از بلند مدت به کوتاه مدت تبدیل کرد. این کار نیاز به برنامه ها، قوانین و سازمانهای حفاظت از آب می باشد. هر کدام از موارد فوق نیاز به بحث مفصلی دارد که بایستی در جای خود ارائه شده و راهکارهای اجرایی مناسب آن پیشنهاد و مورد استفاده قرار گیرد.

به طور خلاصه می توان گفت، تا زمانی که مصرف کنندگان آب احساس واقعی ترس از اتمام منبع را نداشته و ارزش واقعی آب را در لحظه استفاده آن درک نکنند، دست از مصرف نادرست و تخریب آن بر نمی دارند. این دقیقا نکته ای است که خداوند در سوره علق آیات ۶ و ۷ می فرماید:  “چنین نیست (که شما می‏پندارید) به یقین انسان طغیان می‏کند، (۶) از اینکه خود را بی‏نیاز ببیند! (۷)”. لذا هر کس بتواند به هر نوعی ارزش واقعی منابع آب را برای استفاده کنندگان نشان دهد و راهکارهای عملی برای وادار کردن مردم به احساس نیاز به مصرف درست آب ارائه نماید، اولین گام را در جهت رفع کم آبی برداشته است.

 یقینا هر کس که دلسوز طبیعت است از چنین پیشنهاداتی استقبال خواهد کرد. بنابراین به خوانندگان این مطلب توصیه می شود تا به اندازه توان خود گام نخست را برداشته و راهکارهای ارزشمند شان در این خصوص را ارائه نمایند.

 دکتر محمد عبدالهی عزت‌آبادی، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات پسته کشور

ثبت دیدگاه