چنان چه در مقاله قبل مورد اشاره قرار گرفت، تاثیر مثبت انفاق زمانی رخ خواهد داد که از روی ریا نباشد. به عبارت دیگر، می‌توان گفت که در شرایط انجام انفاق برای ریا، فرد هدف حداکثر کردن سود شخصی را دنبال می‌کند.
در این شرایط هدف اصلی طراحی شده برای انفاق و اثرات عمیق فردی و اجتماعی آن اتفاق نخواهد افتاد. البته اثرات جنبی انفاق مانند استفاده از مال انفاق شده به منظور انجام خدمات مختلف اجتماعی صورت می‌گیرد.
این مسئله درست مانند اثرات به کارگیری سیستم مالیات و عوارض است. در این سیستم‌ها نیز خدمات ناشی از مالیات و عوارض دریافتی وجود دارد اما اثرات عمیق ناشی از تاثیرات رفتاری افراد را ندارد. به طوری که طبق تئوری‌های اقتصادی ارائه شده فرد با پرداخت مالیات قیمت‌ها را طوری افزایش می‌دهد تا هزینه‌های تحمیل شده را جبران نماید. به عبارت دیگر، هیچ ثروتی از او جدا نشده است. این سیستم برای انفاق‌های ریاکاران نیز وجود دارد.
دومین نکته موجود در آیات قرآن، ویژگی افرادی است که انفاق می‌کنند. این ویژگی‌ها چه علت انفاق بوده باشند و چه اینکه معلول آن، قابل توجه و دارای تاثیرات بسیار عمیق اقتصادی و گسترش دهنده رفاه اجتماعی اقتصادی جوامع می‌باشند. در مقابل ویژگی‌هایی نیز برای افرادی تعریف شده است که یا انفاق نمی‌کنند و یا اینکه از روی ریا این کار را انجام می‌دهند. اولین ویژگی افرادی که انفاق نمی‌کنند و ریاکاران این است که بخل می‌ورزند و مردم را نیز به بخل دعوت مى کنند. تاثیرات منفی این مسئله بر اقتصاد به طور کامل در تئوری خست آمده است.
طبق این تئوری اگر افراد به طور انفرادی پس اندازهای خود را بالا‌تر ببرند ثروتمند‌تر می‌شوند، در حالی که اگر تمام یا بیشتر افراد جامعه پس انداز نموده و کسی سرمایه گذاری نکند باعث فقیر شدن جامعه می‌شود. بنابراین اثرات بخل وخست زمانی بیشتر می‌شود که چنانچه قرآن می‌گوید دیگران نیز به بخل و خست دعوت کرد. در چنین جامعه‌ای که روحیه خست و بخل در بیشتر افراد آن شایع است سرمایه گذاری کاهش یافته و اقتصاد فرو می‌پاشد.
ویژگی دیگر افرادی که انفاق نمی‌کنند، کتمان حقایق و عدم شفاف سازی است. این مسئله در خصوص عدم شفاف سازی در مسائل مالی اثرات بسیار منفی در اقتصاد خواهد داشت. کتمان و عدم شفاف سازی مانع از برنامه ریزی‌های صحیح اقتصادی می‌شود. این مسئله به نوبه خود باعث عدم توانایی بهره گیری از فرصت‌های اقتصادی و در نهایت رکود اقتصادی می‌شود. مسئله عدم شفاف سازی پیامد منفی دیگری نیز دارد. این پدیده باعث می‌شود تا توانایی دولت‌ها در کسب درآمدهای لازم (مالیات، عوارض و…) در انجام هزینه‌های اجتماعی با مشکل روبر شوند. همچنین عدم شفافیت در مسائل مالی به دنبال خود پدیده‌هایی مانند اختلاس را ایجاد می‌کند که از تاثیرات کاملا منفی آن بر اقتصاد همگان آگاهند.
سوره نساء، آیات ۳۷ تا ۳۹
«(ه‌مان) کسانى که بخل می‌ورزند، و مردم را نیز به بخل دعوت مى کنند، و آنچه را که خداوند از فضل (و رحمت) خود به آن‌ها داده، کتمان مى نمایند. (این عمل، در حقیقت از کفرشان سرچشمه گرفته;) و ما براى کافران، عذاب خوارکننده اى آماده کرده‌ایم.»
دکتر محمد عبدالهی عزت‌آبادی
