در چهار مقاله گذشته، چهار گزینه حل بحران آب در شهرستانهای انار و رفسنجان ارایه گردید.
به کار گیری همزمان این چهار گزینه، نیازمند تشکل مردمی فراگیری میباشد که مقبولیت و قدرت لازم جهت اجرایی کردن این روشها را داشته باشد. بنابراین پیشنهاد میشود، به عنوان شهرستان پیشرو در استان کرمان، انار انتخاب شود.
این تشکل در چارچوب طرح همیاران آب استانداری کرمان اجرا خواهد شد. تشکل آببران بازوی توانمند دولت و مردم در حفاظت از منابع آب، استفاده بهینه از این منابع و افزایش سود و رفاه بهره برداران از این منبع میباشد. این تشکل کاملا خصوصی بوده و هیچ یک از اعضاء مجمع عمومی، هیات مدیره، رییس هیات مدیره و مدیر عامل، از افراد حقوقی (دولتی) نخواهند بود.
همواره، نماینده شهرستان در مجلس شورای اسلامی به عنوان رییس هیات مدیره انتخاب خواهد شد. این مسئله به سه علت میباشد. نخست اینکه نماینده مردم، منتخب آنها بوده و به عنوان چکیده تفکرات و نظرات مردم در یک تشکل مردمی خواهد بود. دوم، بازوی توانمند تشکل در قانونمند شدن و به اجرا درآمدن تصمیمات تشکل خواهد بود. سوم، نمایندگان مجلس در جریان مستقیم مهمترین مسئله تمام نقاط کشور (بحران آب) قرار خواهند گرفت.
اگر هر یک از شهرستانهای کشور چنین تشکلی داشته باشند که رییس آن نماینده همان شهرستان باشد و نماینده محترم در ارتباط مستقیم با آب بران واقعی قرار گرفته و با ریز مشکلات آنها آشنا شود، مطمئنا تصمیمات نمایندگان در مجلس بسیار متفاوتتر از آن چیزی خواهد بود که تا کنون اتخاذ شده است. واضح است که اطلاع یافتن از مشکلات اساسی مردم در چارچوبی چنین سازمان یافته، بسیار کارآتر از شنیدن سخنان جسته و گریخته موکلان است. چارچوب اولیه پیشنهاد تشکل آب بران به شرح زیر میباشد.
تشکل آب بران دارای یک مجمع عمومی خواهد بود. تمام واحدهای استفاده کننده از آب در امور غیر از خانواده، یک نماینده در مجمع عمومی خواهند داشت. برای مثال، هر کدام از چاههای آب کشاورزی یک نماینده در مجمع عمومی تشکل آب بران دارند. هر واحد صنعتی، معدنی، خدماتی و… نیز یک نماینده در مجمع عمومی دارد. مجمع عمومی، سالی چند نوبت تشکیل جلسه خواهد داد. کلیه اعضاء هیات مدیره (به غیر از نماینده شهرستان در مجلس) توسط آرای مستقیم مجمع عمومی تعیین میشوند.
پیشنهاد این مقاله این است که نماینده مردم شهرستان در مجلس رییس هیات مدیره باشد. همچنین مدیر عامل نیز توسط اعضاء هیات مدیره تعیین میشود. مدیر عامل میتواند فردی غیر از اعضاء هیات مدیره بوده و وظیفه اجرای تصمیمات هیات مدیره را دارد. هزینههای اداره امورات تشکل به صورت حق عضویت پرداخت شده توسط اعضاء تامین میگردد. پیشنهاد این مقاله این است که کلیه اعضاء مجمع عموی، اعضاء هیات مدیره و رییس هیات مدیره به صورت افتخاری کار کنند. تنها آب برانی میتوانند از مزایای تشکل بهره ببرند که عضو تشکل بوده و حق عضویت سالانه خود را بپردازند.
تشکل آب بران با چارچوب پیشنهادی فوق، هدف کلی پیگیری اجرای چهار گزینه افزایش بهره وری آب در باغهای پسته، افزایش عرضه آب و حجم آب ارایه شده به متقاضیان، مهاجرت به مناطق دیگر کشور جهت پسته کاری و گسترش مشاغل با نیاز آبی پایین را پیگیری مینماید.
در این راستا اهداف جزیی به شرح زیر دنبال میشوند:
۱- تشکل آب بران، الزامات و چارچوبهای قانونی و اجرایی لازم برای انجام چهار گزینه حل بحران آب را ارایه مینماید.
۲- مجوزهای لازم جهت امور مختلف دریافت آب شامل، پروانه بهره بردای، جابجایی و… توسط تشکل انجام میگیرد. به عبارت دیگر، به جای درگیری هر یک از اعضاء در این امور، تشکل آب بران به ادارات مربوطه مراجعه نموده و به عنوان نماینده اعضاء، مجوزهای لازم را برای آنها دریافت میکند.
۳- ادارات دولتی برای صدور مجوزهای لازم، از تشکل آب بران استعلام میکنند.
۴- اعضاء تشکل و دولت در صورتی با هم اختلافی داشته باشند، تشکل اولین مکان طرح این مشکلات خواهد بود.
۵- تشکل به ادارات مسئول کمک میکند تا اجرای دقیق پروانههای آبکشی بدون حاشیه و با کمترین زیان اقتصادی به اعضاء اجرا شود.
۶- در صورت مشاهده هر گونه فساد از طرف ماموران دولتی یا هر یک از اعضاء تشکل آب بران، تشکل ورود کرده و مسئله را مورد بررسی قرار میدهد. به عبارت دیگر، تشکل آب بران هدف بزرگ کاهش فساد در حوزه آب را دنبال میکند.
۷- تشکل، در دورههای زمانی مشخص، کلاسهای آموزشی و ترویجی لازم را برای استفاده اعضاء برقرار میکند. در این جلسات، علاوه بر اعضاء مجمع عمومی، کلیه افراد واحدهای آب بر که در مجمع عمومی نماینده دارند، حق شرکت خواهند داشت.
۸- تشکل، امکان سرمایه گذاریهای لازم در مشاغل با نیاز آب پایین را برای اعضاء فراهم مینماید. در این خصوص راهنماییهای لازم در انتخاب نوع سرمایه گذاری صورت گرفته و دریافت کلیه مجوزها را تسهیل میکند.
۹- تشکل، پیشنهادات و انتقادات اعضاء و ارگانهای دولتی را دریافت نموده و امکان اصلاح امور، اصلاح قانون و… را مورد بررسی قرار میدهد.
لیست اهداف فوق میتواند اضافه شود. خوانندگان محترم این مقاله میتوانند نظرات ارزشمند خود را در این راستا ارایه نمایند. واضح است که ادامه پیگیری تشکیل این تشکل در مرحله نخست بستگی به واکنش نماینده محترم مردم شهرستانهای انار و رفسنجان در مجلس شورای اسلامی دارد. دومین عاملی که باعث افزایش انگیزه شکل گیری این تشکل میشود، میزان استقبال مردم از آن خواهد بود.
دکتر محمد عبدالهی عزتآبادی