فصل برداشت پسته در بزرگترین مجموعه باغهای پسته کشور در حالی آغاز شده که نرخ خرید و فروش پسته با افت و بلاتکلیفی شدید مواجه و بازار پسته این روزها در رکود کامل فرو رفته است.
در حال حاضر هزاران نفر در باغها و ترمینالهای ضبط این محصول در حال فعالیت هستند اما با وجود تکاپو در باغهای کشاورزی اما رکودی در این بازار وجود دارد که طبق گفته کشاورزان در سالهای اخیر بیسابقه بوده است.
رکود شدید در بازار پسته استان کرمان
سایه سنگین رکود بسیاری از فعالان پسته را از خرید و فروش این محصول پشیمان کرده است به طوری که مسئولان شهرهای پسته خیز استان کرمان پا به میدان گذاشتهاند و از ورشکستگی بزرگترین بازار اقتصادی استان کرمان دل نگران هستند.
هر چند نگاهها به بازار پسته در کشور کمی با سختگیری انجام میشود اما واقعیت این است که پسته با ارزآوری یک و نیم میلیارد دلار به صورت سالانه در استان کرمان هزاران نفر را در داخل استان مشغول به کار کرده است و میلیاردها تومان سرمایه نیز در این بخش وجود دارد.
در حالی آمریکا و در سطح بسیار پایینتر ترکیه در حال برنامه ریزی برای تصاحب بازار پسته ایران هستند که خشکسالی، عدم حمایت دولت، افزایش نرخ نهادههای تولید از جمله کود و سم هر روز فشار را بر کشاورزان بیشتر میکند.
اما در سال جاری وضعیت پسته در استان کرمان بسیار بدتر شده است، عدم تعیین قیمت منصفانه برای پسته، بازار این محصول را در رکود فرو برده است، قیمت محصولگاه آنقدر افت میکند که زیر قیمت تمام شده تولید میرود و در نهایت کشاورزانی که با کمبود نقدینگی مواجه شدهاند مجبورند برای تامین نقدی تعهدات بانکی، محصول سال جاری را زیر قیمت بفروشند.
نگرانی پستهکاران
در حال حاضر هیچ نشانی از پسته خندان در کرمان دیده نمیشود و نگرانی و ابروهای در هم رفته تنها چیزی است که میتوان در نگاه پستهکاران دید به خصوص خرده مالکان که برای تامین هزینههای تولید از جمله، سم، کود و هزینه کارگر و حمل و نقل بیشترین ضرر را متحمل شدهاند.
این در حالی است که بر اثر خشکسالی در استان کرمان هر سال از وسعیت زمینهای پسته کاسته میشود و در مقابل بر وسعت زمینهای پسته در کالیفرنا افزوده میشود و ایران بخش جدیدی از بازارهای خارجی را از دست میدهد و حتی گمانه زنیهایی در خصوص واردات پسته آمریکا به ایران نیز میشود.
قیمت پسته نگرانکننده است
احمد انارکیمحمدی نماینده مردم رفسنجان و انار در مجلس خواستار تدبیر مسئولان برای حمایت از صنعت پسته شد و افزود: متاسفاته پسته با وجود مزیتهای بالای اقتصادی در سالهای گذشته حمایت نشده و در کمال تعجب یک متولی در این زمینه وجود ندارد.
احمد انارکیمحمدی افزود: قیمت کنونی پسته نگران کننده است و با این قیمت ما نمیتوانیم در بازار جهانی با رقیبان قدر خود رقابت کنیم و بازار را از دست میدهیم.
وی تصریح کرد: خشکسالی مشکل اصلی کشاورزان شده و هیچ اقدامی برای رفع این مشکل نشده و برنامه ریزی مطلوبی در این خصوص در سالهای گذشته نشده است و این مساله نباید ادامه یابد.
انارکی محمدی ادامه داد: قیمت محصول پسته در حال افت شدید است و با ادامه این مساله شاهد وضعیت نگران کنندهای در بازار پسته هستیم.
وی از مسئولان استان کرمان نیز خواست وضعیت موجود را رصد و قبل از اینکه دیر شود چاره اندیشی کنند.
تاثیر تحریمهای سالهای قبل بر بازار پسته
احمد جوادی، رئیس صنف پسته فروشان رفسنجان نیز اظهارداشت: اوضاع کنونی بازار پسته بسیار نگران کننده است در این میان نه کشاورزان میدانند باید چه کنند و نه فعالان در بخش خرید و فروش پسته میدانند باید نسبت به خرید محصول اقدام کنند یا خیر.
احمد جوادی افزود: پس از تحریمها، رکود بر بازار پسته نیز تاثیر گذار بود اما در سال جاری رکود در این بخش اقتصادی بیشتر شده است.
وی تصریح کرد: متاسفانه نرخ فروش پسته در استان کرمان هر سال کمتر میشود این در حالی است که هزینه تولید هر سال چندین برابر میشود و در صورت ادامه این روند پسته به عنوان مهمترین کالای صادراتی غیر نفتی به زودی با ورشکستگی بسیار عجیبی مواجه میشود.
جوادی ادامه داد: سال گذشته نرخ خرید محصول ۲۹ هزار تومان بود اما با وجود تورم قابل توجه بازار در حال حاضر قیمت خرید محصول ۲۵ هزار تومان است این یعنی صنعت پسته در حال افت شدید است.
کمبود شدید نقدینگی در بازار پسته
وی خواستار تزریق پول به بازار پسته شد و افزود: ما با نقدینگی بسیار کم مواجه هستیم و این مشکل اصلی موجود در بازار است که برای حل آن دولت باید وارد عمل شود.
جوادی گفت: شرکت تعاونی پسته رفسنجان مهمترین مرجعی بود که پسته کشاورزان را خریداری میکرد که این شرکت هم با کمبود نقدینگی مواجه است از سوی دیگر در بازار جهانی رقیب مهم ما یعنی آمریکا در حال تصاحب بازار است و در داخل نیز برخی از استانها وارد بازار تولید شدهاند که به عنوان رقیب داخلی محسوب میشوند و در این میان هیچ کس نیست از پسته کار استان کرمان حمایت کند.
آمار و ارقام نشان میدهد که کشاورزان آمریکایی در حال حاضر بخش عمدهای از بازار مصرف کشورهای مختلف را از ایران گرفتهاند و هم اکنون ۹۰ درصد بازار قارههای آمریکا، اروپا و استرالیا و کشورهای عربی از دست کشاورزان ایرانی خارج شده و چین و کشورهای خاور دور به مهمترین مشتری پسته ایران تبدیل شده است.
هم اکنون پسته آمریکا در بازار کشورهای عربی و آسیای میانه، گوی سبقت را از پسته ایران ربوده است و با ادامه وضعیت کنونی به زودی ایران در وضعیت نگران کنندهای در بازار این محصول قرار خواهد گرفت.
منبع: خبرگزاری مهر