زنانی که زایمان میکنند و در هفته های اول پس از زایمانشان به سر می برند مراقبت های ویژه ای را می طلبند که اطرافیان باید بیشترین کمک را به آنان در این زمینه بکنند.
همه چیزهایی که باید در مورد مراقبت از خودتان در هفته بعد از زایمان بدانید.
بارداری با تغییرات جسمی و روانی زیادی همراه است؛ از شکل ظاهری بدن گرفته تا عملکرد ارگانهای داخلی همه دستخوش تغییرات شگفتانگیزی میشوند معمولا شش تا هشت هفته بعد از تولد نوزاد، بدن مادر سازوکار عادی خودش را باز مییابد اما این موضوع بستگی به این دارد که در هفتههای اول بعد از زایمان چطور از خود مراقبت کرده باشد.
بعد از زایمان چه بخوریم : رژیم غذایی خانمی که وضع حمل کرده است، نقش تعیینکنندهای را در سلامت او و نوزاد بازی میکند. در دوران بارداری مادر علاوه بر تامین نیازهای بدن خود باید نیازهای جنین را هم برطرف میکرد. این ضرورت بعد از تولد نوزاد از بین نمیرود و مادر به علت شیردهی موظف است با همان حساسیت مواد غذایی لازم برای خود و نوزاد را مصرف کند. قبل و بعد از زایمان همه دستههای غذایی باید در رژیم فرد گنجانده شود. لبنیات، پروتئین، نان و غلات، میوه و سبزیجات باید هرروز و مستمر مصرف شوند. باتوجه به اینکه مادر در دوران شیردهی به سر میبرد، بهتر است حتی کمی بیش از قبل لبنیات (بهخصوص شیر) بخورد. ضمن اینکه واضح و آشکار است که مصرف غذاهای مضری همچون فستفودها ممنوع است.
چطور وزن کم کنیم : اگر مادری گروههای اصلی غذایی را در رژیم روزانهاش داشته باشد، دیگر نیازی به دریافت کالری از منبع دیگری ندارد. در اصل بنا بر این است که فرد بعد از زایمان وطی شش ماه به مرور به وزن طبیعی و اولیه پیش از بارداری برسد. بخشی از کاهش وزن زمان تولد نوزاد اتفاق میافتد. جفت، آب، خون و خود جنین از بدن مادر خارج شده و چیزی حدود پنج یا شش کیلوگرم در همین مرحله از وزن مادر کم میشود. در ادامه این خود شما هستید که باید با مراقبت درست و علمی بهتدریج وزنتان را پایین بیاورید.
چه ورزشی مناسب است : کسی که زایمان طبیعی کرده است از همان روز اول میتواند ورزش را شروع کند، ولی در صورت انجام عمل سزارین، تشخیص زمان شروع به عهده مادر است. هر وقت درد و سوزش محل زخم بهبود پیدا کرد، یعنی بدن شما توان ورزش را دارد. از پنج یا ۱۰ دقیقه شروع کنید و کمکم به ۲۰دقیقه ورزش در روز برسید. درازونشست ساده، ابتداییترین حرکتی است که معمولا همه از عهدهاش
با بخیهها چه کنیم : مراقبت از بخیهها در هفته اول بعد از زایمان مهم است چون زخم تازه است و اگر عفونت کند یا دچار هر مشکل دیگری شود، سلامت مادر را به خطر میاندازد. محل بخیههای زایمان را باید تمیز نگه دارید. به این منظور بخیهها را روزانه سه بار میتوانید بشویید. برای شستوشو از محلول بتادین رقیق و آب استفاده کنید
مادر از کی میتواند حمام برود : برای حمام کردن مادر هیچ مانعی وجود ندارد و میتوانید روزی یک بار دوش ملایم بگیرید در زایمان طبیعی پس از اینکه نوزاد به دنیا آمد و بخیهها زده شدند، مادر میتواند چند قدمی راه برود؛ یعنی در این مورد هیچ محدودیتی ندارد و اساسا یکی از ویژگیهای زایمان طبیعی کوتاه و آسان بودن دوران نقاهت آن است. اما کسانی که عمل سزارین میکنند بین ۸ تا ۱۲ ساعت بعد از زایمان میتوانند راه رفتن را شروع کنند.
چطور مانع ابتلا به یبوست پس از زایمان شویم : اگر فرد در روزهای اول پس از زایمان مواد غذایی حاوی فیبر مصرف کند، مایعات فراوان بنوشد و حتما تحرک داشته باشد و راه برود، احتمال اینکه دچار یبوست شود به حداقل میرسد.
زنگ خطرها کدامند : در صورت مشاهده هر کدام از این علائم بدون فوت وقت به پزشک مراجعه کنید. چون به ناراحتیهایی مربوط میشوند که درمان جدی میطلبند و بسیار خطرناک هستند: دردهای زیر شکمی، ترشحات بدبوی رحمی، ورم اندام تحتانی مثل پا، درد غیرطبیعی و شدید بخیهها.
چطور عوارض شیردهی را کنترل کنیم : برای اینکه در نوک سینه شقاق ایجاد نشود، بعد از هر نوبت شیردهی چند قطره از شیر را روی نوک سینه بریزید و ترجیحا آن را خشک نکنید و نپوشانید.
لباسهای پلاستیکی و نایلونی نپوشید؛ * بهتر است لباس نخی بپوشید که مانع از عبور و مرور هوا نمیشود.. *از هر دو سینه شیر بدهید زیرا این کار باعث میشود دچار التهاب سینه نشوید. *هنگام شیر دادن تمام هاله قهوهای را در دهان نوزاد بگذارید و تا وقتی نوزاد سیر نشده سینه را از دهانش در نیاورید.
درمان کمخونی پس از زایمان چیست : مادر طی عمل زایمان مقداری خون از دست میدهد و پس از آن دچار کمخونی میشود. عموما توصیه میشود مادر پس از وضع حمل باید هر روز قرص آهن و مکمل غذایی مصرف کند. مصرف گوشت قرمز و جگری که خوب پخته شده باشد، به خونسازی بدن مادر کمک فراوانی میکند. مادران گیاهخوار در این مورد دچار کمبودهای شدید و ناراحتیهای زیادی میشوند؛ به هیچ وجه این غذاها و مکملها را از برنامه روزانهتان حذف نکنید.
سالم و سربلند باشید.
واحد بهداشت خانواده شبکه بهداشت و درمان شهرستان انار