• امروز : جمعه - ۱۰ فروردین - ۱۴۰۳
  • برابر با : Friday - 29 March - 2024

انتقاد هاشمی از شیوه استهلال هلال ماه: چرا عید فطر مسلمانان یکی نیست؟

  • 07 مرداد 1393 - 0:08
انتقاد هاشمی از شیوه استهلال هلال ماه: چرا عید فطر مسلمانان یکی نیست؟

آیت‌الله هاشمی رفسنجانی: در مسئله رویت هلال، تفرقه و اختلاف، ضد هدف است، وقتی که همسایه های ما که قریب الافق هستند ، ماه را می بینند یا تصمیم می گیرند که دیده باشند و برنامه هاشان را اجرا می کنند و در اینجا، با چند کیلومتر فاصله ، تصور دیگری وجود داشته باشد،اصلاً قابل توجیه نیست، همین مسئله کافی است که عده ای در دنیا بگویند: این چه دین جامعی است که نتوانسته این مسئله را حل کند؟

 آیت الله هاشمی رفسنجانی طی سخنانی در سال ۱۳۸۱ ضمن انتقاد از شیوه رایج استهلال هلال ماه شوال و اعلام عید سعید فطر که منجر به تفرقه مسلمانان در یکی از بزرگترین اعیاد اسلامی می شود، تاکید کرد: امیدوارم به روزی برسیم که محاسبات علمی به جای رویت بین فقها قبول شود.

از صدراسلام و در طول تاریخ رویت هلال مورد توجه بوده ­است. در مقاطعی علمای هیئت کارهای خوب و ارزشمندی کردند. کارهای مهمی برای مسلمانان انجام دادند، ولی در زمان ما هنوز مسئله مورد توجه نیست و در سالهای اخیر حرکتهای عمیقی شروع شد که گام به گام به طرف توفیق می ­رویم. مسئله هلال با چشم مسلح جداً مورد تردید بود. ولی امروزه قسمت زیادی از این بحث برای مراجع حل شد که از دوربین استفاده شود که این یک توفیق است.

کار اقناعی در اینباره لازم است که محاسبات دقیق علمی را به جای رویت قرار بدهیم. یعنی علمای دین بپذیرند که محاسبات علمی می­تواند نقش رویت را ایفا کند و این کار سختی نیست و از لحاظ مبنا و منطق با محاسبات علمی می­تواند دقیق­ ترباشد و نقطه احتمال خلاف و اشتباه را نفی کنند. اما محاسبات علمی این ­گونه نیست. بخصوص فعلاً که از کامپیوترهای بسیار توسعه یافته استفاده می­ نمایید. وقتی که شما نرم ­افزاری را بکار می­ گیرید و محاسبات و مبانی را به آن می­دهید، یک ذره اختلاف در آن نخواهد بود و واقعاً دقیق درمی ­آید.

امیدوارم به روزی برسیم که محاسبات علمی به جای رویت بین فقها قبول شود. بنده فکر می­کنم که شما موفق شدید و کار شما تمام شده­است و باید کار دیگری کنید و به شما اطمینان می­دهیم که این کار حوصله می­برد، ولی کار سختی نیست. بخاطر اطلاعی که از مبانی فقهی دارم، فکر می­کنم فقه اسلام که دین خاتم است و برای تا قیامت آمده و از این به بعد دیگر پیغمبری نداریم، جواب می­دهد. اگر قرار است چیزی از اسلام بفهمیم. باید خودمان بفهمیم. باید فکر کنیم که خداوند دینی را فرستاد و مبانی ناطقی دارد. فرموده­است که شما خودتان نقص را بفهمید و دیگر پیغمبر نمی­آید. این کار با عدل،حکمت و علم خداوند سازگار نیست. قطعاً این­گونه است که این دین می­تواند به مسایل جواب بدهد. قطعاً این­گونه است و ما هم احتیاج داریم تا جواب این مسئله را داشته باشیم، برای اینکه میلیاردها مسلمان به طریق مستقیم و بقیه فرقه ­ها به ­طور غیرمستقیم با این مسئله ارتباط پیدا می­کنند.

در دنیای اسلام ، این مسئله یک مسئله بین المللی اسلامی است و پنجاه و شش کشور مسلمان هستند . به اضافه مسلمانان کشورهای دیگر ، صدها میلیون مسلمان می شوند که اکنون در غرب و شرق عالم و در دنیای غیر اسلامی زندگی می کنند و آنها نیز مسائل و تکالیف ، سنن ، آداب و فرهنگشان را وابسته با این مسئله می بینند . وقتی یک مسلمان دلسوز با یک تفرقه و ناهماهنگی مواجه می شود ، رنج می برد. به راستی این چه وضعی است ! چرا یک تصمیم جامع گرفته نمی شود ؟

همه این مسائل ظاهراً به کلمه رویت در این بحث برمی گردد ، همه می دانیم که رؤیت می تواند اختلاف انگیز باشد و حقیقتاً از لحاظ بین المللی نمی توان مسئله را حل کرد. در داخل یک کشور هم نمی توان آن را حل کرد.وقتی که همسایه های ما که قریب الافق هستند ، ماه را می بینند یا تصمیم می گیرند که دیده باشند و برنامه هاشان را اجرا می کنند و در اینجا، با چند کیلومتر فاصله ، تصور دیگری وجود داشته باشد،اصلاً قابل توجیه نیست.آنها که می خواهند همه چیز علمی ،تحقیقی ، منطقی و مستدل باشد ، اینها را نمی پذیرند . پس چنین اختلافی می تواند در عقاید ما شبه انگیز باشد. یعنی همین مسئله کافی است که عده ای در دنیا بگویند :این چه دین جامعی است که نتوانسته این مسئله را حل کند؟ چرا مسلمان ها نمی توانند این را حل کنند؟.

این مسائل ، عادی و معمولی نیستند . حتّی از لحاظ شخصی هم انسان را با تکالیفی که بین خودش و خدا دارد ، دچار مشکلات روحی می سازد . این که گفته شود یوم الشک این طور باشد و یا هنگام عید فطر ، عده ای – برای اینکه مسئله شان را حل کنند- به مسافرت بروند ، شایسته زمان ما نیست . می توانیم این مسائل را حل کنیم . اکنون ضروری است که آن را در مقیاس بین المللی حل کنیم ، نه در مقیاس فرد و یا یک جامعه محدود و یک شهر.

این یک وظیفه بسیار بسیار مهم شرعی و در درجه اول ، وظیفه حوزه ها است. من اطمینان دارم که اگر حوزه ها تصمیم درستی نگیرند ، دانشگاه هم نمی تواند به تنهایی این مسئله را حل کند . به خصوص مراجع باید تدبیری بیندیشند. امروزه ، حکم بسیاری از مسائل جامعه را با مصلحت صادر می کنیم . چه مصلحتی را می توان یافت که مهم تر از ایجاد هماهنگی مسلمان ها در حج، اعیاد و بسیاری از مراسم باشد که مایه وحدت ، شکوه ، افتخار و عظمت اسلام است ؟ چه ضرری از از این بزرگ تر که این تفرقه ها مثل خوره به جان جامعه بیفتد و ترددیدهایی را در دل انسان ها به وجود بیاورد؟

منبع:‌سایت هاشمی رفسنجانی

ثبت دیدگاه