هفته نامه پاسارگاد تیتر اول شماره اخیر خود را با عنوان نسل سوم اصلاح طلبان باید پرورش یابند از مصاحبه این نشریه با محمد میرزایی فعال اصلاح طلب استان کرمان انتخاب کرد.
امین شول سیرجانی در آغاز این گفت و گو می نویسد:
اصلاح طلبان استان کرمان هفته گذشته دور هم جمع شدند تا فصل جدیدی از فعالیت هایشان را آغاز کنند. حسین مرعشی سخنران اصلی این مراسم بود و در سخنانش از آغاز فعالیت یک تشکل جدید در استان با محوریت اصلاح طلبان خبر داد. محمد میرزایی دیگر فعال اصلاح طلب استان هم با اشاره به تدوین اساسنامه جمعیت مسلمانان آزادی خواه مترقی کرمان «مام» فعالیت این تشکل را فصلی جدید در حرکت اصلاح طلبان به سمت انسجام تشکیلاتی ارزیابی کرد. خبر شکل گیری این تشکل استانی بهانه گفت و گو با محمد میرزایی بود. میرزایی استاد رشته شیمی دانشگاه شهید باهنر است و در سه دهه گذشته در بسیاری از انتخابات ها مسوولیت ستادهای انتخاباتی اصلاح طلبان را بر عهده داشته است. او امیدوار است تشکیل حزب استانی اصلاح طلبان بتواند زمینه پرورش نیروهای جوان اصلاح طلب را در استان فراهم کند.
*چه شد در سال ۸۷ درخواست مجوز ایجاد حزب داده بودید و الان با چه انگیزه ای این موضوع دوباره مطرح شده است؟
ما به اتفاق یک مجموعه از فعالان سیاسی تحت عناوینی چون خط امام و غیره بیش از ۳۰ سال است که فعالیت می کنیم البته در طی این سال ها احزابی هم در کشور شکل گرفت که برخی از آن ها در کرمان هم شعبه داشتند اما ما در کرمان در قالب شورای هماهنگی اصلاح طلبان همیشه با هم کار کرده ایم. ما سال ۸۶ به این نتیجه رسیدیم که کم کم به صورت یک تشکل منسجم و شناسنامه دار استانی فعالیت کنیم. اساسنامه تهیه کردیم و درخواست مجوز دادیم. آن گونه که بعدا به ما خبر دادند ظاهرا در کمیسیون ماده ۱۰ احزاب با درخواست ما موافقت شده بود، منتها متاسفانه با پیش آمدن حوادث سال ۸۸ وزارت کشور تاسیس این تشکل را به ما ابلاغ نکرد و تا وقتی که دولت قبل سر کار بود شکل گیری تشکل ما در محاق ماند. پس از گذشت یک سال از دولت تدبیر و امید ما موضوع را دوباره پیگیری کردیم که مشخص شد کمیسیون ماده ۱۰ درخواست هایی داشت از جمله افزایش تعداد اعضای هیات موسس که ما هم اصلاحات را انجام دادیم.
*اعضای هیات موسس چند نفر بودند؟
۵ نفر بودند که الان به ۱۵ نفر افزایش یافته اند. که ان شاالله با آیین نامه های جدید وزارت کشور بتوانیم مجوز نهایی مان را بگیریم.
*دلیل اصلی در محاق ماندن صدور مجوز چه بود؟
به هر حال حوادث سال ۸۸ برای همه مشکلاتی را ایجاد کرد از جمله ما. ظاهرا به دلایلی که خود آقایان باید جواب بدهند مصوبه کمیسیون را به ما ابلاغ نکردند.
*شما در صحبت هایتان به این اشاره کردید در استان کرمان اعضای احزاب اصلاح طلب با هم کار کرده اند. اتفاقا این یکی از انتقادهایی است که به مجموعه شما مطرح می شود که همیشه زیر سایه کارگزاران بوده اند و مرزبندی دقیقی میان سیاست های دفاتر استانی احزاب وجود نداشته است.
ببینید ما در استان از یکی دو سال قبل از انقلاب مجموعه ای بودیم که با هم کار کردیم بعدا این مجموعه در استان فعال شد حدود ۱۷ ۱۸ تا از تشکل ها در کرمان دفتر داشتند. ما دور هم نشستیم و یک شورای اصلاح طلبان تشکیل دادیم و در اکثر امور جمعی تصمیم می گرفتیم و این باعث شد که نسبت به دیگر استان ها موفق تر عمل کنیم. معنی اش این نبود که احزاب در کرمان دفتر نداشتند.
*اگر این درجه از هماهنگی میان اصلاح طلبان استان وجود داشته پس تاسیس حزب جدید چه ضرورتی دارد؟ حتما خبر دارید که شکل گیری احزاب جدید مانند ندای ایرانیان هم با واکنش سرد محافل اصلاح طلب روبه رو شده است.
تشکل ما جدید نیست. عرض کردم ما سال هاست که شکل گرفته ایم فقط الان شکل رسمی به خودش می گیرد. به این دلیل که نیازمند توسعه هستیم. الان نسل سوم انقلاب باید وارد این مجموعه شوند. شاید اعضای قبلی پاسخ گوی مشکلات استان نباشد. توسعه تشکیلات مورد نیاز است و بعد رسمی شدن و جوابگو بودن نیاز ماست. ضمن اینکه ما تصور می کنیم راهکار حل اصولی مشکلات کشور در ایجاد تشکل های شناسنامه دار رسمی است که خط مشی مشخص داشته باشند و بتوانند در عمق توده های مردمی نفوذ و نسل جدید را هم برای شرکت در کارهای سیاسی ترغیب کنند. یکی از خواص احزاب نیروسازی است تا افراد را با فعالیت های اجتماعی سیاسی و گروهی آشنا کنند تا صیقل بخورند و برای پذیرش مسوولیت توانمند شوند.
*نوع همکاری و تعامل تان با احزاب اصلاح طلب کشور چگونه خواهد بود؟
ما به صراحت در اساسنامه مان نوشته ایم که اعضای ما برای عضویت در احزاب اصلاح طلب کشور مانعی ندارند. در نتیجه تعامل ما مثبت خواهد بود.
*مشخصا درباره ی انتخابات ها مثلا انتخابات مجلس شما به تصمیم های جبهه اصلاح طلبان پایبند خواهید بود یا لیست های جداگانه ای از نامزدها ارایه می دهید؟
ما خودمان را ملزم به هماهنگی می دانیم. اگر لازم باشد تغییراتی هم در لیست های انتخاباتی بدهیم با هماهنگی این کار را انجام می دهیم. ما هیچ وقت باعث افتراق نخواهیم بود.
*آیا این التزام شما به هماهنگی با اصلاح طلبان کشور به معنی هماهنگی با گفتمان سید محمد خاتمی و قبول محوریت ایشان در این جریان سیاسی است؟
بله. ما به این موضوع پایبندیم.
*پس در واقع به نوعی می خواهید نقش شورای هماهنگی جریان های اصلاح طلب را ایفا کنید؟
در عمل ممکن است منجر به همین شود.
*شما در صحبت هایتان گفتید که با هدف کادر سازی و تزریق نیروهای جوان قصد تاسیس حزب دارید از طرف دیگر طی سال های اخیر بسیاری از فعالان اصلاح طلب به مدیریت جریان اصلاحات در استان نقد جدی دارند و معتقدند شما و همفکران تان اجازه ندادید نسل جدید اصلاح طلبان رشد کنند. چقدر این نقد را قبول دارید؟
این نقد را تا حدودی می شود پذیرفت. اما معنی اش این نیست که ما نمی خواستیم نسل جدید رشد کند. شرایط به گونه ای پیش رفت که به اینجا رسیدیم. ما تا حدودی کادر پروری کرده ایم اما این ایراد را می پذیریم که در این زمینه موفق نبودیم اتفاقا به همین دلیل از سال ۸۶ به دنبال این بودیم که این کار را بهتر انجام بدهیم و توسعه تشکیلات داشته باشیم و نسل جدید بیایند مسوولیت بپذیرند تا بتوانند بعدا مسوولیت های بالاتری بر عهده بگیرند.
*شما می گویید دل تان می خواسته نسل جدید فعالیت کنند اما به طور کامل موفق نبوده اید. اما از طرف دیگر این نقد مطرح است که آقای دکتر میرزایی و آقای مرعشی و دیگرانی که حول آنها فعالیت می کردند روحیه انحصارگرایانه ای داشته اند و همین رفتار ممکن است در تشکیلات جدید بازتولید شود؟
نه ما این را نمی پذیریم. به این دلیل که ما مجموعه ای بودیم از گروه های مختلف اصلاح طلب دور هم جمع می شدیم و تصمیم جمعی می گرفتیم. من خاطرم هست یک وقتی یکی از ائمه جمعه شهرستان ها که با تشکیلات آشنا نبود می گفت: «اینها حرفی را که در شهربابک می زنند در زرند و جیرفت هم می زنند.» ما تصمیم جمعی می گرفتیم شما هم اگر احزاب را بشناسید می دانید در ساختار حزب هم در نهایت تصمیم ها گروهی اتخاذ می شوند.
*اما انگار این تصمیم های جمعی را همیشه یک گروه مشخص گرفته اند و طوری نبوده که افراد جدید بتوانند وارد حلقه تصمیم گیران شوند؟
به این شدت نمی پذیرم! به این دلیل که سابقه فعالیت های ما به قبل از انقلاب می رسد و الفت و دوستی در میان نسل اولی ها بیشتر نمود دارد. ولی به این معنی نیست که تعمدی در این قضیه بوده است.
*پس تا حدی می پذیرید که ورود به مجموعه ی تصمیم گیران چندان هم آسان نبوده؟
ما از این نظر مثل سایر احزاب هستیم. اما شما هم از این نظر ما را مقایسه کنید با سایر احزاب. معتقدیم در این زمینه از بقیه احزاب بهتر عمل کرد ه ایم.
*مقصودتان تشکل های استانی است؟
بله. ولی در سطح کشور هم شما کدام حزب را دارید که واقعا دموکراتیک باشد و کنگره برگزار کند و تمام مسایلش دقیق بر اساس اساسنامه برگزار شود؟ ما هنوز حدود ۳۰ سال تجربه دموکراسی داریم. ما فکر می کنیم در مجموع نسبت به استان های دیگر بهتر عمل کردیم دلیلش هم این بوده که استان های دیگر دارند به ما تاسی می کنند و کار گروهی انجام می دهند تشکیلات استانی درست می کنند. اگر خاطرتان باشد در انتخابات مجلس هشتم در حالی که در مملکت مجموعه اصلاح طلبان نمایندگان زیادی نداشتند ما در استان وضع خوبی داشتیم. این حاصل همین دسته جمعی کار کردن بود. به هر حال یادمان باشد ما به عنوان یک مجموعه مسلمان یک سری عقاید داریم که اگر روزی تشکیلات ما را بخواهد به سمتی ببرد که با عقایدمان همخوانی نداشته باشد به آن سمت نمی رویم. به همین دلیل تشکیلات ما همواره باز عمل کرده. شخصیت فردی و ایمان مذهبی در مجموعه ما بالاتر از اصل تشکیلات است و به همین دلیل معتقدم ما موفق بوده ایم.
*نقش آقای مرعشی در تشکیلات جدید چیست؟
آقای مرعشی هم مثل اعضای دیگر است. به هر حال هر تشکیلاتی دوست دارد اعضایش رشد کند. آقای مرعشی هم به همین ترتیب رشد کرده و هنوز هم موثر عضو موثر تشکیلات است.
*در اینکه آقای مرعشی از فعالان حرفه ای سیاست در ایران هستند بحثی نیست اما در عین حال این نگرانی وجود دارد که حضور ایشان در تشکیلات جدید بر تصمیم های تشکیلات سایه بیندازد و متاثر از ایشان به سمت رفتارهای دموکراتیک سوق پیدا نکند؟
من اینجوری فکر نمی کنم. شما اگر مرکز را هم دقت کنید در مجموعه ای که آقای مرعشی در آن کار می کند پایبندی ایشان به قواعد دموکراتیک مشهود است. برخی زحمت کشیده اند و توانمندی کاری و فکری بیشتری دارند و هر جا که می روند در رده بالا قرار می گیرند. این را نباید اشتباه بگیریم با انحصار گرایی.
*عضوگیری حزب از چه زمانی آغاز می شود؟
یک دوره سه ماهه را برای انسجام داخلی در نظر گرفته ایم که امیدواریم تا آن زمان کارهای مربوط به امور اداری و صدور مجوز نهایی از سوی وزارت کشور انجام شود تا بتوانیم کم کم توسعه تشکیلات را شروع کنیم.
*هنوز مجوز صادر نشده، نام قطعی تشکل مشخص شده است؟
نه. فعلا مدارک مورد نیاز را به وزارت کشور ارسال کرده ایم. ما دو اسم را برای تشکل پیشنهاد داده ایم؛ «جمعیت مسلمانان آزادیخواه مترقی استان کرمان» و «جمعیت اسلامی توسعه و آزادی استان کرمان» که باید ببینیم کدام یک در نهایت تصویب می شود.
*همایش اخیر اصلاح طلبان و اقدام شما و همفکران تان برای تاسیس حزب را آیا می شود به عنوان آغاز رسمی فعالیت های انتخاباتی اصلاح طلبان برای حضور در انتخابات مجلس قلمداد کرد؟
نه خیلی ربطی به انتخابات ندارد. یکی از مسایلی که در تشکیلات مطرح می شود انتخابات است اما فقط به این بحث محدود نیست.
*نگاه حزب جدید به فعالان اصلاح طلب در شهرستان ها چه خواهد بود؟
در سه ماه آینده در شهرستان ها هم شورای مرکزی موقت اصلاح طلبان با حضور کسانی که طی این سال ها زحمت کشیده اند تشکیل می شود و آماده می شویم که بتوانیم در چارچوب فعالیت های انجمن ادامه دهیم.
*چه تضمینی وجود دارد که در شهرستان ها فعالان اصلاح طلب با شوراهای مرکزی موقت همکاری کنند؟ حتما خبر دارید که اختلاف نظرهایی در این زمینه وجود دارد؟
ما تلاش می کنیم که در دوره فعالیت موقت در هیچ شهرستانی اختلاف نظرها منجر به بیرون ماندن برخی افراد نشود اما در عین حال بعد از این که انجمن رسمیت پیدا کرد در تشکیلات به روی همه ی کسانی که گفتمان اصلاح طلبی را قبول دارند باز خواهد بود و آن موقع تمامی مسوولیت ها به صورت انتخابی واگذار می شود.
*اگر خودتان بخواهید نسبت به عملکرد گذشته مجموعه اصلاح طلبان نقدی مطرح کنید، چیست؟
یکی همین رسمی نبودن تشکیلات که اگر زودتر رسمی می شد نقدهای موجود درباره شیوه کادرسازی کمتر می شد. یکی دیگر هم اینکه باید ساختار ما به سمت جوان گرایی پیش برود.
*واکنش فعالان اصلاح طلب نسبت به خبر ایجاد حزب استانی اصلاح طلبان چه بوده؟
واکنش ها مثبت بوده گر چه برخی افراد هم نشسته اند ببینند آیا این وعده عملی می شود یا خیر.
*یکی از نقدهای جدی به احزاب در ایران، نبود ساختار شفاف است. مثلا در زمینه عملکرد مالی و فرآیند فعالیت آیا ساز و کارهای مناسبی برای شفافیت پیش بینی کرده اید؟
ما چند سال پیش به وزارت کشور پیشنهاد کردیم به احزاب اجازه دهد در زمینه های اقتصادی مشخص فعالیت کنند و از محل درآمدهای این فعالیت ها خودشان را اداره کنند و من طرفدار این هستم که شفاف و رسمی و با مجوز نهادهای مسوول باشد. از طرف دیگر علاقه مند هستیم احزاب ما حق عضویت بگیرند و بتوانند با ساختاری شفاف تر عمل کنند و کسی هراسی نداشته باشد اگر در فلان تشکیلات حق عضویت داد و رسما عضو شد بعدا برایش مشکلی پیش می آید. یکی از مواردی که ما را نسبت به آینده بسیار امیدوار کرده این گفته مقام معظم رهبری در جریان انتخابات ریاست جمهوری است که فرمودند: «رای مردم حق الناس است.» به این صراحت ما تاکنون اظهار نظری از سوی مسوولان نداشته ایم. امیدواریم که مجلس متناسب با این اظهار نظر رهبری قوانین لازم را تصویب کند تا در آینده تشکیلاتی شفاف و توانمند در کشور فعالیت کنند.
شماره ۳۴۶ هفته نامه پاسارگاد روز دوشنبه ۱۹ آبان منتشر شد.
