سؤال اصلی این است که طرفداران اعدام با چه استدلالی می‌گویند اعدام قاچاقچیان جواب داده است؟ در واقع هدف از اعدام کاهش قاچاق مواد مخدر بوده، حال آنان هستند که باید دلایل و قراین و شواهد خود را در خصوص نتیجه‌بخش بودن این اعدام‌ها ارایه دهند.
به گزارش ایسنا، عباس عبدی روزنامه «اعتماد» نوشته است: اعدام‌های زیاد در ایران یکی از مسائل مبتلابه ما شده است و همان‌طور که مسئولان دستگاه قضایی نیز بارها اعلام کرده‌اند، بیشتر این اعدام‌ها مربوط به قاچاقچیان عمده مواد مخدر است و طبعاً در برابر اعتراضات جهانی نسبت به این تعداد زیاد، همواره مدعی شده‌ایم که تنها راه جلوگیری از افزایش قاچاق مواد مخدر، اعدام عناصر اصلی آن است.
با وجود این فشارها بر ایران به دلیل بالا بودن رقم اعدام‌ها، این مسأله همچنان پابرجاست و هزینه‌هایی را نیز بر کشور تحمیل می‌کند که کمتر از هزینه‌های قاچاق موادمخدر نیست. به همین دلیل بسیاری از دست‌اندرکاران در مجلس و حتی دستگاه قضایی در پی اصلاح قانون مربوط برآمده‌اند تا این مسأله قدری تخفیف پیدا کند. ولی نظرات مخالف هم در این میان هست، از جمله اظهارات چندی پیش رئیس قوه قضائیه که به دفاع از این اعدام‌ها و کارایی آن تعبیر شد.
ولی اکنون سخنگوی قوه قضائیه مساله را به صورت بهتر و در قالب سؤالی طرح کرده و پرسیده است که: «با چه استدلالی می‌گویند اعدام قاچاقچیان جواب نداده؟»
به نظر می‌رسد که پاسخ به این پرسش بسیار مهم است؛ مشروط بر اینکه آقای سخنگو یا افراد تحت‌نظرشان نیز آن را مطالعه کنند و در صورتی که استدلال‌ها را قبول ندارند، پاسخ دهند. پیش از پاسخ دادن به پرسش سخنگوی محترم دستگاه قضایی، باید توضیح داد که طرح ابهام نسبت به اعدام قاچاقچیان موادمخدر با هدف کاهش فشار تبلیغات خارجی و بین‌المللی نیست. اگرچه توجه داشتن به افکار عمومی جهان بسیار مهم است، ولی اگر واقعاً به این نتیجه برسیم که انجام این کار به نفع جامعه ایران است، حتی اگر افکار بین‌المللی مخالف آن باشد، باز هم می‌توان در دفاع از انجام آن سخن گفت. بنابراین نقد حاضر به اعدام مذکور فقط از زاویه کارآمدی این قانون در میزان تحقق اهدافش است.
١ـ طرح چنین سؤالی به این معناست که هدف اصلی از تصویب قانون اعدام قاچاقچیان موادمخدر، جلوگیری از قاچاق موادمخدر بوده است. پس اگر این قانون به این هدف خود نرسیده باشد، موضوعیت خود را از دست داده است. ولی این پرسش به همین دلیل نادرست است و باید خلاف این پرسش پاسخ داده شود. سؤال اصلی این است که طرفداران اعدام با چه استدلالی می‌گویند اعدام قاچاقچیان جواب داده است؟ در واقع هدف از اعدام کاهش قاچاق مواد مخدر بوده، حال آنان هستند که باید دلایل و قراین و شواهد خود را در خصوص نتیجه‌بخش بودن این اعدام‌ها ارایه دهند. این امر نیز با بیان کلیات ممکن نیست، بلکه باید با استفاده از قراین و آمار و شواهد لازم باشد. تاکنون هیچ‌کس چنین ادعایی را مستند طرح نکرده است، حداقل بنده از آن بی‌اطلاع هستم، و اگر چنین ادعایی در جایی مطرح شده، خوشحال می‌شوم که آن را معرفی کنند.
٢ـ با وجود آنکه بینه با مدعی است و طرفداران اعدام و قانون موجود باید ادعای خود را در کارآمدی آن ثابت کنند، ولی در اینجا عکس آن را ثابت می‌کنیم. کافی است آمار دهه هشتاد را در زمینه مواد مخدر با یکدیگر مرور کنیم. در ابتدای این دهه میزان کشفیات موادمخدر حدود ١۴٠ تن در سال بود و در پایان این دهه به ۴٩۴ تن رسید. در ابتدای دهه تعداد قاچاقچیان دستگیر شده در یک سال حدود ١٧ هزار نفر بود، در پایان دهه به ٢١ هزار نفر رسید. تعداد حمل‌کنندگان مواد نیز از ٢۶ هزار نفر به ٢٣ هزار نفر رسید.
ولی نکته مهم‌تر قیمت موادمخدر است. برای نمونه قیمت تریاک را در این فاصله مقایسه می‌کنیم، در این دهه متوسط یک کیلو تریاک از حدود ۱٫۱ میلیون تومان به حدود ۱٫۷ میلیون تومان رسید‌ه است.
نکته مهم اینجاست که شاخص تورم در فاصله سال‌های ١٣٧٩ تا ١٣٩٠، د‌قیقا پنج برابر شده است. به عبارت د‌یگر قیمت سایر کالاها پنج برابر شده ولی تریاک در این فاصله فقط ۱٫۶ برابر شده. یعنی حداقل سه برابر ارزان‌تر شده است!
شاید مدعی شوید که این روند جهانی بوده است. ولی چنین نیست. میزان تولید تریاک در سال ٢٠٠١ در جهان حدود ۴۶٩١ تن بوده و این میزان در سال ٢٠١١ به ۴٨۶٠ تن رسید‌ه است. به عبارت د‌یگر تولید تریاک در جهان در فاصله زمانی مذکور تغییر چند‌انی نکرده ولی میزان قاچاق آن در ایران بیشتر و ارزان‌تر شده است.
دلیل د‌یگر ناکارآمد‌ی اعدام قاچاقچیان، مقایسه ایران با کشورهایی است که در آنها اعدام قاچاقچیان نیست. که در این مورد هم می‌توان با قاطعیت گفت که قاچاق موادمخدر در ایران خیلی بیشتر است. در هر حال اعدام عوارض زیاد‌ی د‌ارد. چرا اصرار به اجرای آن می‌کنیم؟ خوب چند سال اجرای آن را متوقف کنیم، اگر خیلی بیشتر شد، اجرا کنید و اگر تغییری نکرد آن را لغو کنیم. این اید‌ه به صواب و احتیاط نزد‌یک‌تر است. به ویژه اینکه به لحاظ شرعی این اعدام محل سوال جد‌ی است و چون پای جان در میان است اصل را باید بر احتیاط گذاشت در حالی که همه شواهد نشان از عد‌م موفقیت این قانون د‌ارد.
