• امروز : جمعه - ۱۰ فروردین - ۱۴۰۳
  • برابر با : Friday - 29 March - 2024

همه چیز درباره آسم؛ علل آن و درمان

  • 22 خرداد 1397 - 5:53
همه چیز درباره آسم؛ علل آن و درمان

آسم، بیماری التهابی مزمن و غیر واگیر ریه است. منظور از مزمن این است که این بیماری همیشه وجود دارد، حتی زمانی که بیمار مبتلا به آسم احساس ناخوشی ندارد.در این بیماری، به دنبال واکنشی که راههای هوایی به عوامل محرک و حساسیت زا(آلرژیک)نشان می دهند، وقایع زیر در راههای هوایی رخ می دهد:

۱)پوشش داخلی راههای هوایی، متورم و ملتهب می شود

۲)ترشحات راههای هوایی (موکوس) زیاد می شود

۳)عضلات اطراف راههای هوایی منقبض می شوند.

این سه عامل، موجب انسداد راههای هوایی می شوند و در نتیجه هوای کمتری از مجاری هوایی عبور می کند. در ادامه، با سخت تر شدن عمل تنفس، علایم آسم به صورت سرفه، خس خس سینه و تنگی نفس بروز می کند.

علل آسم

علت دقیق و اصلی آسم هنوز نامشخص است. اگر در خانواده یک فرد، سابقه یکی از انواع بیماریهای آلرژیک وجود داشته باشد، احتمال بروز آسم در چنین فردی و خانواده اش بیشتر می شود. به علاوه تماس با بعضی از مواد حساسیت زا و محرک ممکن است سبب افزایش احتمال ابتلا به آسم شود. برخی افراد به دلیل تماس های شغلی ممکن است دچار آسم شوند مانند کارگران نانوایی، چوب بری، رنگسازی و ….همچنین ممکن است بیماری آسم در افرادی که هیچ سابقه ای از آلرژی ندارند نیز رخ دهد.

مهمترین عوامل محیطی که می توانند سبب بروز یا تشدید آسم شوند، عبارتند از:

گرده های گل و گیاه، عوامل حساسیت زای حیوانات(پر، مو یا پوست)، قارچ ها و کپک ها، هیره یا مایت موجود در گرد و خاک خانه ها، سوسک و انواع حشرات، دود سیگار و سایر مواد دخانی مانند قلیان و پیپ، آلودگی هوا، تغییرات آب و هوایی به خصوص هوای سرد و خشک، بوهای تند مانند رایحه عطر و ادکلن، آلاینده های شیمیایی مانند شوینده ها و حشره کش ها، تغییرات هیجانی شدید(مانند گریه و خنده شدید، غم و شادی مفرط، استرس)، عفونت های ویروسی(مانند سرماخوردگی و آنفلوانزا)، داروهایی مانند آسپیرین و برخی مسکن ها، ورزش و فعالیت فیزیکی، مواد افزودنی غذاها و حساسیت های غذایی به ویژه در کودکان،عدم تغذیه با شیر مادر، کمبود ویتامین D، و چاقی

علایم آسم

شایع ترین علایم آسم عبارتند از:

۱- سرفه: سرفه بیماران مبتلا به آسم معمولاً در اواخر شب و اوایل صبح تشدید می شود و خواب آنها را مختل میکند. این سرفه ها می تواند تک تک یا حمله ای باشد.

۲- خس خس سینه: نوعی صدای زیر است که هنگام تنفس(معمولاً در بازدم) شنیده می شود.

۳- تنگی نفس

البته همه بیماران علایم بالا را بطور کامل ندارند و شدت و میزان این علایم نیز در حالت های مختلف یک بیمار ( به ویژه در هنگام حمله آسم) متفاوت است. همچنین ممکن است در بعضی از افراد، بیماری آسم به طور همزمان با سایر اختلالات آلرژیک مانند آلرژی بینی( با علایمی نظیر عطسه مکرر، خارش، آبریزش و گرفتگی بینی) و یا اگزما( با علایمی نظیر ضایعات پوستی خارش دار) دیده شود.

حمله آسم

وقتی شدت و علایم آسم از حد معمول بیشتر شود، به آن حمله آسم اطلاق می شود.

علائم حمله شدید آسم عبارتند از:

۱)تنگی نفس شدید و تنفس سطحی و سریع

۲)عرق سرد

۳)خس خس پیشرونده

۴) استفاده از عضلات تنفسی فرعی که نشانه اش کشیده شدن پوست قفسه سینه و عضلات بین دنده ای به درون قفسه سینه است       ۵)ناتوانی در بیان یک جمله

۶)افت سطح هوشیاری

کنترل و درمان آسم

باید دانست که داروها تنها راه کنترل آسم نیستند، بلکه پرهیز از عوامل محرکی که سبب التهاب مجاری هوایی و تشدید آسم می شوند، بسیار اهمیت دارند.

بنابراین یکی از اصول اولیه کنترل آسم، انجام اقدامات پیشگیرانه است. مهم ترین اقدامات پیشگیرانه برای کنترل آسم از این قرارند:

برای مقابله با هیره( مایت) موجود در گرد و خاک خانه ها باید بالش ها و تشک ها در پوشش های غیرقابل نفوذ ( مثلاً پوشش پلاستیکی) پیچیده شوند و کلیه ملحفه ها هفته ای یکبار در آب داغ(۶۰ درجه سانی گراد) شسته و در آفتاب خشک شوند.در صورت امکان نباید از قالی به عنوان کفپوش استفاده کرد. سطح رطوبت خانه بایدکاهش یابد و هنگام نظافت منزل نیز بهتر است فرد مبتلا به آسم در منزل نباشد.      خودداری از نگهداری حیوانات خانگی در محیط داخل منزل، عدم اجازه ورود حیوانات دست آموز مانند گربه و سگ به رختخواب. اجتناب از به کار بردن بالش یا تشک حاوی پر، پشم و کرک، دفع مناسب سوسک ها از محل کار و زندگی

خودداری از مصرف دخانیات و یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار سایر افراد

اجتناب از خروج از منزل و ورزش در فضای آزاد به هنگام آلودگی شدید هوا

تغذیه انحصاری با شیر مادر به خصوص در ۶ ماه اول زندگی

اجتناب از عوامل محرک مثل بوی رنگ و اسپری مو، عطر و ادکلن، سفید کننده ها و جوهر نمک

بستن در و پنجره در فصل های گرده افشانی جهت جلوگیری از نفوذ گرده ها به اتاق

اجتناب از منابع تکثیر قارچ مثل جاهای مرطوب و تمیز کردن محل های مرطوب مانند حمام و زیرزمین به طور مکرر و منظم

درمان دارویی آسم

برای درمان آسم از دو دسته اصلی دارویی استفاده می شود:

۱-داروهای سریع الاثر: اثر این داروها چند دقیقه است و در هنگام بروز اولین علایم تشدید بیماری باید به کار روند. معروف ترین دارو از این گروه سالبوتامول است.

۲- داروهای کنترل کننده: این دسته از داروها می توانند علایم آسم را کاهش دهند و باید هر روز به طور منظم و برای مدتی طولانی استفاده شوند. سردسته این گروه از داروها استروئیدها هستند.

هنگام حمله آسم چه کار کنیم؟

۱٫ بنشینید. آرامش خود را حفظ کنید و از دراز کشیدن خودداری کنید.

۲٫ اسپری بزنید. هر ۲۰دقیقه، ۴ تا ۸ پاف اسپری سالبوتامول بزنید تا وضعیت تنفس تان بهتر شود. این کار را می توانید تا ۳ مرتبه تکرار کنید.

۳٫ اگر بعد از ۳ مرتبه استفاده متناوب از اسپری بهبودی در تنفس تان ایجاد نشد، با اورژانس تماس بگیرید یا به پزشک مراجعه کنید.

شبکه بهداشت و درمان شهرستان انار

واحد پیشگیری و مبارزه با بیماریها

ثبت دیدگاه