اگر چه بهبود وضعیت بهداشتی اقتصادی و اجتماعی تاثیر بسزایی در کاهش آلودگی به شپش داشته است اما همچنان این انگل گستردگی جهانی دارد.
شپش مختص جامعه یا طبقه اجتماعی خاصی نبوده و تمام افراد جامعه را مخصوصا در فصول سرد سال درگیر می‌کند. شیوع این بیماری در کودکان بسیار بیشتر است و در جنس مونث شایعتر. حال خبرها و گزارش ها حکایت از جولان شپش سر در بعضی از مناطق و مدارس شهرستان انار دارد که همین امر سبب شد طی چند روز گذشته در شماری از واحدهای آموزشی شهرستان انار طرح غربالگری بیماری پدیکلوزیس، توسط مراقبین سلامت مراکز بهداشتی و درمانی و سایر واحدهای مربوطه، اجرا و افراد آلوده به شپش سر را شناسایی گردند.
در این متن قصد آن را داریم تا ضمن ارائه آگاهی لازم به شما همشهریان عزیز، از شما استدعا نماییم که در صورت آلودگی خود و یا فرزندانتان به این بیماری، این موضوع را سریعاً به مراکز و یا خانه های بهداشت خود اعلام نموده و مطمئن باشید که همکاران ما ضمن توزیع رایگان داروهای مورد نیاز، محرم اسرار شما خواهند بود و با این کار از همه گیری و شیوع بیش از پیش این بیماری پیشگیری بعمل خواهد آمد زیرا در مواردی لازم است کل افراد خانواده و یا دانش آموزان همکلاسی با فرزندانتان مورد بررسی قرار گیرند.
و اما پدیکلوزیس و یا همان شپش سر چیست؟ چگونه انتقال می یابد؟ چگونه متجه ابتلا به این بیماری گردیم؟ راه درمان آن چگونه است؟ و مهمتر از همه پیشگیری از ابتلا به شپش از چه طریقی میسر می گردد؟
یکم: شپش سر چیست؟
به تصویر زیر نگاه کنید، این حشره کوچک خاکستری رنگ که حتی از مورچه هم کوچکتر است پدیکلوزیس و یا همان شپش سر نام دارد! پدیکلوزیس بدلیل حرارت مناسب بدن انسان انگل پوست بدن انسان است و روزانه ۲ الی ۳ مرتبه از خون بدن انسان تغذیه می نماید.
محل گذران عمر یک ماهه شپش بر روی لباس و در موها می باشد و صرفاً جهت تغذیه، خود را بر روی سطح بدن می رساند.
جالب است که بدانید شپش ماده بالغ در طول عمر خود روزانه ۴ تا ۶ تخم می گذارد بطوری که این تخم ها که رشک نام دارند در نزدیکی پوست، به انتهای مو (پشت گوش و همچنین اطراف گردن) می چسبند بطوری به سختی می توان آنها را از مو جدا نمود و پس از ۷ روز و در صورت عدم مبارزه با آنها شپش ها سر از تخم بیرون می آورند.
دوم: پدیکلوزیس چگونه انتقال می یابد ؟
شپش بدلیل طراحی خاص بدنش قادر به پریدن نمی باشد و فقط می تواند با چنگ زدن کمی حرکت کند و از بدن افراد مبتلا به افراد سالم رفته، آنجا تخم گذاری نموده و آنها را نیز آلوده کند.
پدیکلوزیس از راه وسایل شخصی مثل : شانه، برس، کلاه، روسری، لباس، مقنعه، وسایل خواب و وسایل آرایشگاه نیز منتقل می شود.
سوم: چگونه می فهمیم به پدیکلوزیس مبتلا شده ایم ؟
اگر در پوست سر خود احساس خارش و سوزش کردید و در لابلای موهایتان دانه های ریز کرِم رنگ دیدید که چسبنده اند و با برس و شانه از موهایتان جدا نمی شود ، بدانید که به پدیکلوزیس دچار شده اید و برای آنکه مطمئن شوید حتما به پزشک مراجعه کنید.
چهارم: راه درمان شپش سر چگونه است؟
-
استفاده از شامپو پرمترین بر اساس دستورالعمل ارائه شده توسط کارخانه سازنده. در مواردی نیز که به این شامپو مقاومت ایجاده گردیده است از یک نمونه دیگر لوسیون با دستورالعملی متفاوت با شامپو پرمترین استفاده می گردد. ( در صورت تشخیص و تأیید پزشک، شامپو و لوسیون مذکور در مراکز بهداشتی و درمانی بصورت رایگان عرضه می گردد).
-
وسایل شخصی مانند : شانه، برس، لباس ها و ملحفه ها را با آب داغ و مواد پاک کننده بشویید و آن ها را در آفتاب پهن کنید.(ضدعفونى و شست و شوى فرش و موکت ومبلمان ضرورتى نداشته و نیازى به ضدعفونى کردن کل خانه وجود ندارد).
-
اتو کردن (با درجه بالا) لباسها و ملحفها.
-
کوتاه و مرتب کردن موها.
-
شانه زدن مرتب موها با شانه های دانه ریز در فضای باز و آزاد.
نکته: درمان فرد بیمار در آلودگی به شپش به تنهایی تاثیرگذار نیست. حتی اگر با بهترین روشها نیز درمان شود. چرا که اگر فردی در مجاورت و تماس نزدیک با یک فرد آلوده به شپش قرار داشته باشد حداکثر تا ۲ هفته بعد، مجدداً آلوده میگردد. پس مهمترین اصل در مبارزه با شپش انجام درمان دسته جمعی و همگانی و رفع آلودگی از کلیه لوازم و وسایل مورد استفاده افراد به طور همزمان است.
پنجم: راههای پیشگیری از ابتلای به بیماری چگونه است؟ (نکات ذیل را بیش از همه برای فرزندان دانش آموز خود رعایت نمایید):
-
رعایت دقیق اصول بهداشت فردی (شانه کردن روزانه موی سر، تمیز کردن همه روزه برس و شانه و..)
-
حداقل هفته ایی ۲ مرتبه حمام کنید و تمام بدن را با صابون و شامپو بشویید.
-
تعویض زود به زود لباسها و شستشوی منظم البسه از جمله روسری، کلاه، مقنعه، شال و خشک کردن در معرض آفتاب و اتو کردن لباسها.
-
پرهیز از تماس با لوازم شخصی و لباسهای افراد آلوده و یا حتی بظاهر سالم.
-
کنترل روزانه موی سر دانش آموزان در مدرسه توسط مسئولین امر.
نکته: در صورت مشاهده یک مورد مبتلا در یک کلاس باید کل دانش آموزان آن کلاس و در صورت مشاهده آلودگی در سه کلاس باید کل دانش آموزان مدرسه معاینه و بررسی شوند.
با همه این اوصاف: جای هیچ نگرانی نیست بلکه فقط کافیست ضمن رعایت موارد ذکر شده با مسئولین و مراقبین سلامت همکاری لازم بعمل آورید.
شبکه بهداشت و درمان شهرستان انار
واحد پیشگیری و مبارزه با بیماریها
