عصر ایران: دکتر محمود سریع القلم عضو هیئت علمی و استاد تمام گروه علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی نوشت: شهروند متمدن کسی است که …
۱- به شهروندان عادی بیشتر احترام بگذارد تا کسانی که پست و مقام دارند؛
۲- بتواند سی صفحه در مورد خود، روحیات و افکار خود بدون حتی یک جمله تکراری بنویسد؛
۳- برای خود به وسعت جهان، احترام قائل باشد؛
۴- در روز حداقل پانزده دقیقه برای شناخت خود وقت بگذارد؛
۵- از کسی سؤال خصوصی نپرسد؛
۶- برای هر سؤالی، چندین پاسخ متفاوت قائل باشد؛
۷- اختلاف خود با دیگران را با گفت وگو حل کند؛
۸- مبنای قضاوت در مورد انسان ها: ۹۵ درصد باطن و عمل آن ها، ۵ درصد، ظاهرشان؛
۹- انتظارات خود را از دیگران به حداقل برساند. با توانایی های خود زندگی کند؛
۱۰- راست گویی و درست کاری را نه صرفاً یک فضیلت فردی بلکه استوانه آفرینش بداند؛
۱۱- برای کل جامعه و آینده آن تلاش کند و نه صرفا در گروه و اطرافیان خود؛
۱۲- در روز پانزده دقیقه با گُل و گیاه وقت بگذراند و رنگ ها را تقدیر کند تا بلکه قدری از قدرت، سیاست، پول و خودنمایی فاصله گیرد؛
۱۳- در صف خودپرداز بانک، یک متر از کسی که مشغول کار بانکی است فاصله بگیرد؛
۱۴- با عذرخواهی، فضای تنش ها را تخفیف دهد؛
۱۵- از نیاز به نمایش، عبور کرده باشد؛
۱۶- اگر می خواهد ثروتمند شود، نهادهای دولتی و حکومتی را ترک کند؛
۱۷- بر کسانی که با او تفاوت فکری و سلیقه ای دارند، القاب نگذارد؛
۱۸- در زندگی اجتماعی و سیاسی: ۹۵ درصد فکر و مطالعه و استدلال، ۵ درصد حس، شایعات و فضاها؛
۱۹- تا بتواند در رانندگی بوق نزند؛
۲۰- به گونه ای رفتار کند که صاحبان قدرت سراغ او بیایند و نه بالعکس؛
۲۱- بخش مهمی از زندگی خود را برای بجا گذاشتن میراثی ارزشمند برای جامعه، طراحی کند؛
۲۲- هنگام به کارانداختن برف پاک کن ها برای شستشوی شیشه ها، اتوموبیل های اطراف را کثیف نکند؛
۲۳- برای هر انسانی، مستقل از اینکه چه فکری دارد و به کدام گروه تعلق دارد، ارزش انسانی قائل باشد؛
۲۴- از دوستی ها و به خصوص حلقه اول دوستان خود، مانند گُل مراقبت کند؛
۲۵- حداقل در دو کار گروهی به طور دائمی، برای فرونشاندن منیت های خود، مشارکت کند؛
۲۶- اعتبار فکری افراد را در متون قابل اتکایی که تولید کرده اند، بداند؛
۲۷- وارد شبکه ذهنی منتقدین خود شود تا جهان آن ها را بهتر درک کند؛
۲۸- در رفتار اجتماعی و اخلاق فردی، قابل پیش بینی باشد؛
۲۹- به هیچ فرد، گروه و ملتی دشنام ندهد. با مخالفین خود، حقوقی رفتار کند؛
۳۰- شأن و منزلت خود را به مراتب بالاتر از کسانی بداند که پست و مقام و منصب دارند.