دکتر نجفی، رئیس سازمان میراث فرهنگی اعلام کرد: واضح است که هر عمل مجرمانهای ناپسند است، اما هر عمل ناپسندی جرم نیست. بسیاری از رفتارها در خانه و خیابان ناپسند و گاهی حتی از نظر اخلاقی نیز مردود است، اما جرم نیست و برای از بین بردن آن به ممنوعیت و محدودیت متوسل نمیشوند.
قلیان کشیدن هم ممکن است از نگاه ما ناپسند باشد و نباید آن را ترویج و گسترش داد، اما نمیتوان آن را در ردیف جرایم تعریف کرد و با مردمی که قلیان میکشند یا با مراکزی که قلیان ارائه میکنند، چنان برخورد کرد که گویی مجرم هستند. هر قاعدهای که گذاشته میشود و محدودیتی ایجاد میکند، باید پشتوانهای حقوقی یا اخلاقی داشته باشد. آنچه اتفاق افتاده است، از جنس محدودیتهای غیرضروری و بدون پشتوانه قانونی و شرعی و حتی عرفی است. در عین حال اعمال آن بدون انجام کار فرهنگی و روشنگری زیانهای روانی، اجتماعی و حتی اقتصادی فراوانی در پی خواهد داشت.
انتخاب بین بد و بدتر برای ما موضوع آشنایی است و درباره آن بسیار گفته شده است. ما همیشه بین انتخاب خوب و خوبتر مخیر نیستیم. گاهی ناگزیریم بین دو گزینه «بد» و «بدتر» یکی را انتخاب کنیم. ما دوست داریم که همه خوبیهای ممکن، در کشور گسترش یابد و با هیچ نکته بدی در جامعه روبرو نشویم، اما آیا چنین چیزی ممکن است؟
بحث درباره قلیان کشیدن نیز بحث بین بد و بدتر است. عدهای خیال میکنند با منع و ایجاد محدودیت برای پدیدهای مثل قلیان یا پدیدههای دیگری از این سنخ، همه چیز درست میشود. اما تجربه نشان داده است که چنین نیست. در ظاهر ممکن است بتوانیم قلیان را از اماکن عمومی تحت نظارت جمع کنیم، اما در واقع آن را به جای دیگری بردهایم، به جایی غیر قابل کنترلتر و پنهانتر که ممکن است با چیزهای دیگری هم گره بخوردکه متاسفانه گره خورده است. احتمالا متخصصانی که به آمارهای شفاف تری در زمینه اعتیاد دسترسی دارند، راحتتر بتوانند مسئله را توضیح دهند و از عمق فاجعهای که امروز به واسطه مصرف مواد مخدر و بخصوص مواد مخدر شیمیایی جامعه را تهدید میکند سخن برانند.
رستورانها، کافهها، قهوه خانهها و مراکزی با شرایط و امکانات خاص باید وجود داشته باشند که در آن قلیان ارائه شود و مراکز عاری از قلیان نیز باید وجود داشته باشند و مردم حق دارند که کدام را انتخاب کنند. البته وظیفه دولت و دستگاهها و رسانههای فرهنگی و اجتماعی نیز بر سر جای خود باقی است که باید مردم را نسبت به آسیبها و زیانهای مختلف مصرف مواد دخانی و از جمله قلیان آگاه سازند و راههای جذابتری را برای گذران اوقات فراغت به آنها پیشنهاد کنند.
پینوشت: شنیده شده که نیروی انتظامی انار مانع عرضه قلیان در باغ سیب شهر انار شده است. امید است که این ممنوعیت برداشته شود.