• امروز : جمعه - ۱۰ فروردین - ۱۴۰۳
  • برابر با : Friday - 29 March - 2024

مقاله‌ای از دکتر عبدالهی؛ کدام ملت بوزینه شدند؟

  • 04 آبان 1392 - 0:05
مقاله‌ای از دکتر عبدالهی؛ کدام ملت بوزینه شدند؟

خداوند در سوره بقره، آیات ۶۵ و ۶۶، اصحاب سبت را چنین معرفی می کند:

به طور قطع از حال کسانی از شما، که در روز شنبه نافرمانی و گناه کردند، آگاه شده اید; ما به آنها گفتیم: «به صورت بوزینه هایی طرد شده درآیید!» (۶۵) ما این مجازات را درس عبرتی برای مردم آن زمان و نسل های بعد از آنان، و اندرزی برای پرهیزگاران قرار دادیم (۶۶).

 در تفسیر نمونه ذیل آیات ۱۶۳ تا ۱۶۶ سوره اعراف داستان اصحاب سبت به شرح زیر آمده است:

“این سرگذشت مربوط به جمعی از بنی اسرائیل است که در ساحل یکی از دریاها (ظاهراً دریای «احمر» بوده که در کنار سرزمین «فلسطین» قرار دارد) در بندری به نام «ایله» (که امروز به نام بندر «ایلات» معروف می باشد) زندگی می کردند، و از طرف خداوند به عنوان آزمایش و امتحان دستوری به آنها داده شد و آن این که: صید ماهی را در روز شنبه تعطیل کنند. هنگامی که این جمعیت از بنی اسرائیل در برابر این آزمایش بزرگ که با زندگی آنان کاملاً آمیخته بود قرار گرفتند، به سه گروه تقسیم شدند: گروه اول که اکثریت را تشکیل می دادند، به مخالفت با این فرمان الهی برخاستند. گروه دوم که قاعدتاً اقلیت کوچکی بودند، در برابر گروه اول به وظیفه امر به معروف و نهی از منکر قیام کردند. گروه سوم، ساکتان و بی طرفان بودند، که نه همگامی با گناهکاران داشتند و نه وظیفه نهی از منکر را انجام می دادند. در این که این جمعیت، قانون شکنی را از کجا شروع کردند؟ در میان مفسران گفتگو است: از بعضی از روایات چنین استفاده می شود: نخست دست به حیله به اصطلاح شرعی زدند، یعنی در کنار دریا حوضچه هائی ترتیب دادند و راه آن را به دریا گشودند، روزهای شنبه راه حوضچه ها را باز می کردند، و ماهیان فراوان همراه آب وارد آنها می شدند. اما به هنگام غروب که می خواستند به دریا بازگردند، راهشان را محکم می بستند، و در روز یکشنبه شروع به صید آنها می کرده می گفتند: خداوند به ما دستور داده است: صید ماهی نکنید، ما هم صید نکرده ایم بلکه تنها آنها را در حوضچه ها محاصره نموده ایم! بعضی از مفسران گفته اند: آنها روز شنبه قلاب ها را به دریا می افکندند، و روز بعد آن را از دریا بیرون می کشیدند و به این وسیله صید ماهیان را می نمودند. “

    خلاصه داستان سبت چیزی بود که در بالا به روایت از تفسیر نمونه آمد. در آیات مربوط به اصحاب سبت (سوره بقره، آیات ۶۵ و ۶۶)، ضمن یادآوری این سرگذشت، آن را مایه عبرتی برای مردم آن زمان و نسل های آینده می داند. به عبارت دیگر این موضوع بحثی استثنایی برای آن دوران نبوده و اگر شرایط فراهم شود تمام افراد بشر به این سرنوشت دچار خواهند شد. نکته توجه به اصل بین نسلی مطلبی است که در بهره برداری پایدار از منابع طبیعی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. به عبارت دیگر می توان گفت که این داستان به نوعی می خواهد در خصوص منابع طبیعی و نحوه بهره برداری از آن را نشان دهد. روش کنترل صید ماهی در این داستان کنترل زمان برداشت می باشد. به عبارت دیگر، زمان های خاصی (روزهای شنبه) را به عنوان محدودیت و منع برداشت اعلام کرده است.

    ما نیز ملتی هستیم که شالوده اقتصادی مان بر منابع طبیعی بویژه آب های زیر زمینی متکی است. علاوه بر این در کشوری زندگی می کنیم که قوانین آن بر اساس اصول شریعت بنا شده و مورد تایید شارع مقدس است. به عبارت دیگر، مخالفت با قوانین حاکم و از جمله قوانین حفاظت از منابع آب، در حکم مخالفت با شرع و دستور خداوند می باشد. حواسمان باشد، قومی نباشیم که همچون اصحاب سبت قوانین را به بازی گرفته و آن را دور بزنیم. یادمان باشد اگر پروانه بهره برداری از چاه مورد استفاده مان، ۲۰ لیتر در ثانیه است، با اضافه نمودن یک لوله مخفیانه و دور از چشم ماموران اداره آبیاری آن را به ۵۰ لیتر نرسانیم. به عبارت دیگر با این کار، قوانین حفاظت از منابع آب را به سخره نگرفته و به خیال خودمان ماموران حفاظت از منابع آب را گمراه کرده و پشت صحنه به آنها بخندیم. یادمان باشد که شیر فلکه ای که مسیر اصلی آب را،  که به منظور خروج آب از لوله طراحی شده جهت اندازه گیری آبدهی، مسدود می نماید، دستکاری نکرده و مهره اضافه در آن به کار نبریم.  این کار باعث می شود که آب اندازه گیری شده کمتر از آب واقعی مورد استفاده برآورد گردد. یادمان باشد که نصف آب را از لوله بالای استخر وارد استخر نکرده و نیمه دیگر آن را از کف استخر چنان وارد کنیم که هیچ چشم تیز بینی قادر به تشخیص آن نباشد. یادمان باشد که اگر به عنوان مامور حفاظت از آب، جهت بازدید به محل چاهی رسیدیم که در حال کف شکنی غیر قانونی است، نگاه به داخل چاه نکنیم و بگوییم که چند سکه طلا داخل جیب من بود و هنگام خم شدن داخل چاه افتاد. لذا شما برای این که به کارتان ادامه دهید بایستی سکه های طلای سهم من را بدهید و سپس به کار غیر قانونیتان ادامه دهید. حواسمان باشد که اگر خدایی نکرده یکی از موارد مورد اشاره را انجام دهیم، حکم بازی گرفتن قوانین و دستورات خداوند در حفاظت از آیاتش دارد. یادمان باشد که اگر قوانین حفاظت از طبیعت را بازی و سخره بگیریم شاید چون اصحاب سبت بوزینه نشویم ولی خشم طبیعت که تجلی خشم خداوند قهار است دودمان ما را به باد خواهد داد.

 دکتر محمد عبدالهی عزت‌آبادی، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات پسته کشور

ثبت دیدگاه