«بیانیه۲۰۳۰» موسوم به سند ۲۰۳۰ بیشترین کلیدواژه به کاربرده شده در پیش و پسا انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ بود که ابزار تخریب منتخب مردم قرار گرفت، بیانیه ای که از آن به عنوان طرح تحول توسعه آموزش یاد می شود و به تازگی مورد تایید مجلس شورای اسلامی هم قرار گرفت.
به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، در رقابت‌های انتخاباتی، مخالفان و منتقدان دولت از اجرای سندی در مدارس کشور خبر دادند که برای مسوولان آموزش و پرورش هم جای تعجب داشت؛ ادعایی مبنی بر این که در سند ۲۰۳۰ که ایران آن را پذیرفته، آموزش‌های جنسی غیر اخلاقی در مدارس الزامی خواهد شد و عده ای پا را فراتر گذاشته و ادعا کرده اند که تدریس این مسایل در برخی مدارس شروع شده است.
انتشار این شایعات در فضای مجازی به خصوص در کارزار تبلیغات انتخاباتی، دلخوری شدید فرهنگیان، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای هیات دولت و اندیشمندان را در پی داشت تا آن جا که «فاطمه سعیدی» نماینده مردم تهران و عضو هیات رئیسه کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در مطلبی در کانال تلگرامی خود در ۵ خردادماه، در واکنش به اهانت ها به معلمان گفت: در ایام انتخابات بداخلاقی های فراوانی را مشاهده کردیم که هر یک در جای خود قابل پیگیری است. اما دروغ هایی که درباره سند ٢٠٣٠ به مردم گفتند تنها بداخلاقی سیاسی علیه یک کاندیدا و یک جریان سیاسی نبود. سازندگان این دروغ ها مستقیما بیش از یک میلیون معلم را مورد شنیع ترین تهمت ها قرار دادند؛ شب‌نامه هایی توزیع کردند که محتوایش سراسر کذب بود، با این حال مردم در نهایت فریب این دروغ پردازی ها را نخوردند.
این عضو کمیسیون آموزش مجلس گفت: از وزیر اطلاعات برای حضور در مجلس برای کشف ریشه تهمت های مرتبط با سند ۲۰۳۰ دعوت به عمل آمده است.
«علی لاریجانی» رییس مجلس شورای اسلامی هم در جلسه علنی مجلس روز یکشنبه هفتم خردادماه، با اشاره به اینکه سند ۲۰۳۰ در هیات تطبیق مصوبات دولت با قوانین بررسی شده است، گفت:این سند اشکال شکلی قانونی ندارد.
وی خاطر نشان کرد: در هیأت تطبیق مصوبات از نظر محتوایی نمی‌شد بحث کرد، بلکه فقط از نظر شکلی می‌توانستند آن را بررسی کنند. هیأت تطبیق مصوبات از نظر شکلی، اشکال قانونی به مصوبه ۲۰۳۰ نگرفت.
**چارچوب و متد دستور کار آموزش بیانیه۲۰۳۰ اینچئون
چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰ در امتداد برنامه «آموزش برای همه» قرار دارد که سابقه آن به سال ۱۹۹۰ بازمی‌گردد. برنامه «آموزش برای همه» طی سال‌های ۲۰۰۰ الی ۲۰۱۵ در جمهوری اسلامی ایران اجرا شد و کشور ما به دلیل دستاوردهای موفقی که در ارتباط با برخی شاخص‌های آن داشت، مورد قدردانی جهانیان قرار گرفت.
اما سند موسوم به «آموزش ۲۰۳۰، بیانیه اینچئون» در یک کنفرانس برگزار شده توسط یونسکو در کره جنوبی با حضور ۱۶۰۰ شرکت کننده عضو سازمان یونسکو در تاریخ ۱۹ تا ۲۲ ماه می ۲۰۱۵ (۱۳ تا ۱۵ آبان ۱۳۹۴) به تصویب رسیده است.
آیت الله امینی در حال مطالعه سند ۲۰۳۰
در سند آموزشی یونسکو بر مسائلی مانند آموزش حفاظت از محیط زیست، برابری جنسیتی، رفع تبعیض از اقلیت‌ها، حقوق شهروندی و ضرورت فراهم شدن فرصت‌های برابر اجتماعی برای زنان و مردان تاکید شده است.
در بخش آموزشی این سند، اهداف مختلفی از قبیل آموزش ابتدایی، آموزش متوسطه، سنجش و ارزیابی کیفیت و یادگیری، مراقبت اوان کودکی، آموزش پیش دبستانی و ابتدایی، آموزش فنّی و حرفه‌ای و مهارتی رسمی، آموزش عالی مهارتی متوسطه، آموزش فنّی و حرفه‌ای و مهارتی غیررسمی، دسترسی به آموزش عالی با کیفیت و برابر، دسترسی برابر اقشار آسیب‌پذیر به آموزش، آموزش دانش‌آموزان با نیازهای ویژه، توسعه سوادآموزی و مقابله با کم‌سوادی، آموزش توسعه پایدار در آموزش ابتدایی و متوسطه با تأکید بر ایجاد هماهنگی بین بخشی و آموزش توسعه پایدار در آموزش‌عالی عنوان شده است.
همچنین کارآفرینی با تأکید بر کار شایسته، برابرسازی فرصت‌های آموزشی و اجتماعی برای زنان و دختران، آموزش سلامت و شیوه‌های زندگی‌سالم و بهداشتی، توسعه همکاری‌های علمی و بین‌المللی در آموزش عالی، توسعه همکاری‌های بین‌المللی در آموزش مهندسی، توسعه همکاری‌های علمی و بین‌المللی در زمینه تربیت معلم و ارتباط با مراجع بخشی دیگر از اهداف آن است.
**بیانیه ای غیر تعهدآور
اشکالی که منتقدان دولت به این سند یا بیانیه وارد می کنند امضای آن و در نتیجه متعهد بودن ایران در قبال اجرایی کردن تمام موارد ذکر شده در سند است. در حالی که بر اساس حقوق بین الملل، از یکسو اسناد مصوب سازمان های بین المللی امضا نمی شوند و آن چه که امضا و تصویر آن در فضای مجازی منتشر شده است، سند ملی ۲۰۳۰ کاملا ایرانی و تدوین شده در ایران است که برای ابلاغ به امضای «اسحاق جهانگیری» معاون رییس جمهوری رسیده است.
از سوی دیگر این سند، غیر تعهدآور و غیر الزامی است. چرا که این قبیل اسناد را در حقوق بین الملل (soft law) یا حقوق نرم می خوانند، یعنی اسناد و مقرراتی که تعهدآور نیستند؛ از قبیل اغلب مصوبات مجمع عمومی سازمان ملل و سایر سازمانهای بین المللی، بیانیه های مصوب کنفرانس های بین المللی و غیره. این ها اسنادی است که دولت ها مایل به متعهد ساختن خود به مفاد آنها نیستند، اما در عین حال با عنایت به اهداف کلی مشترک، علاقمند به بررسی قواعد و اصول مذکوردر آنها و ارزیابی امکان مطابقت آنها با نظامات داخلی خود هستند.
معاهدات بین المللی لازم الاجرا، شرایط شکلی خاص خود را دارند که در کنوانسیون وین ۱۹۶۹ در خصوص حقوق معاهدات هم به تفصیل برشمرده شده است.
مساله دیگر این که این اسناد برخلاف آنچه برخی می گویند، مخفیانه تصویب نشده اند. تمام جزییات سندها و جلسات بر روی وبسایت سازمان ملل از زمان آغاز فرآیند تا زمان نهایی شدن آنها قرار دارند.
** بیانیه۲۰۳۰، متعهد بر هماهنگ شدن با فرهنگ ملی و آرمان کشورها
اشکال دیگری که از سوی منتقدان به این بیانیه عنوان شد، عدم هماهنگی و ناسازگاری اهداف آن با فرهنگ ملی کشورها است در حالی که «نصیری قیداری» دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران در گفت‌و‌گویی با اشاره به این موضوع گفت: جمهوری اسلامی ایران در بیانیه اینچئون ۶ بار نظر داده است و برخی نظرات ما نیز مورد پذیرش قرار گرفته است از جمله در صفحه ۵۰ نظر ایران آمده است مبنی بر اینکه باید به فرهنگ ملی کشورها در اجرای بیانیه ۲۰۳۰ توجه شود و کشورها بتوانند براساس فرهنگ ملی و آرمان‌های خود تصمیم بگیرند. حتی ایران، حق تحفظ برای خود در نظر گرفته است تا هر جای این بیانیه در تعارض با ارزش‌های دینی و ملی ما بود حتی در حد تعبیر و تفسیر آن را اجرا نکنیم.